АВТОКӨЛІКТЕРДІҢ САНДЫҚ МӨЛШЕРІНІҢ АРТУЫНЫҢ АУА БАССЕЙНІНЕ КЕРІ ӘСЕРІ

Бұл мақалада көлік жол кешенінің қоршаған ортаның сапасына кері әсері баяндалды. Фреондардың ауаға бөлінген мөлшері сараланды. Жеңіл және жүк автомобильдерінің, автобустардың қалаларда жүргенде шығаратын зиянды заттарының мөлшері қарастырылып сараптама жасалды. Осыған орай бақылауға алынған нүктелердегі автокөліктер саны анықталды. Автокөліктер саны үш реттік қайталанумен саналып орта есебі алынды. Бақылауға алынған нүктелердің қоршаған орта жағдайына сараптама жасалды. Бақылау нүктесі ретінде Алматы қаласының шығыс аймағындағы автокөліктер ағымы аз Думан ықшам ауданы алынды. Авторлар автөкөліктер ағыны мен ауа бассейіні арасындағы тікелей қатынасты анықтаған.

1. Khozantaeva A. Kazakstannyn "KazAvtoOnerkasip" avtokolik salasyndagy kasiporyndar odagy 2017 zhyldyn 8 ayinyn korytyndysy boyinsha avtokolikterdi tirkeu statistikasy. (Statistics of the car registration according to the results by ‘Kazakhstani union of enterprises in the automotive industry’ for 8 months of the year 2017.7days.kz., Almaty. September 6. (in Kazakh)

2. Kiyalbaev A.K., Tokkulov S.T., Teltaev B.B., Talgatbekova K.A. Kolik-zhol keshenindegi korshagan ortany korgau sharalary (Environmental protection measures in the transport and road complex). Tutorial. Аlmaty: КаzККА. 2004. - 221p. (in Kazakh)

3. Schneidemesser E., Kutzner R., Schmale J. A survey on the impact of climate change in cities. Elementa - Science of the Anthropocene. 2017. 10.1525 / elementa. 126

4. Moustafa A. Clean Environment Week: Let the Nature Breathe. The Science of the Total Environment. 10.1016/j.scitotenv.2017.04.068.639-646

5. Zivkovic S., Veljkovic M. Environmental impacts of the production and use of biodiesel. Environmental Science and Pollution Research. 2018.10.1007/s11356-017-0649-z.191-199.

6. Carlsen L., Bruggemann R., Kenessov B. Use of partial order in environmental pollution studies demonstrated by BTEX air pollution in 20 major cities worldwide. The Science of the Total Environment. 2018.10.1016/j.citotenv.2017.08.029.234-243

7. Tuiginova G. Gasfrom the car causes cancer. Atameken. № 2 (263). January 16-31, 2017. P.3 (in Kazakh)

8. Zhailybay K.N., Medeyova G.Zh., Zhailybaeva G.K. Ottegi organismdegi ote kazhetti resurs-faktor zhane ottegin kop shygaratyn agashtardy osirudin ekologiyalyk mane (Oxygen is the most important resource for organisms and ecological significance of growing oxygen-producing trees). Bulletin of Kazakh State Women's Teacher Training University. № 3 (69), 2017. P.8.