ҚАЗАҚСТАНДЫҚ АУЫЛ МЕКТЕПТЕРІНДЕГІ МҰҒАЛІМДЕРДІҢ САПАСЫ

Бұл зерттеу ауыл мұғалімдерінің ауылдық мектептердегі негізгі мүдделі тараптар, соның ішінде мектеп басшылары, мұғалімдер, оқушылар, ата-аналар және білім беру көшбасшылары тұрғысынан кездесетін мәселелер мен мәселелерді, сондай-ақ мүдделі тараптардың пікірлеріне негізделген мүмкін ұсыныстарды қарастырады. Зерттеудің қолданыстағы әдебиеттері мен теориялық негіздерін зерттеу ауыл мектебіндегі білім беру проблемалары ауыл мұғалімдерінің кәсіби қызмет жағдайларына да әсер ететіндігін көрсетті.
Бұл зерттеу сандық және сапалық зерттеулерді қамтитын аралас зерттеу әдістерінің дизайнын қолданды: сауалнама және жартылай құрылымдалған сұхбат. Сандық сауалнамаға Қазақстанның 40 ауыл мектебінен 200-ден астам мұғалім қатысты, бірақ тек 125 қатысушы жауап берді. Алматы, Қызылорда, Оңтүстік Қазақстан, Маңғыстау және Шығыс Қазақстан облыстарының ауыл мектептерінің өкілдерімен 90 сапалы сұхбат (41 жеке және 49 фокус-топ) өткізілді. Сұралғандардың қатарына мұғалімдер, мектеп директорлары, директорлардың орынбасарлары, пәндік үйлестірушілер, 7-11 сынып оқушылары, өңірлік және аудандық білім беру басшылары мен ата-аналар кірді.
Зерттеудің негізгі қорытындылары мұғалімдердің өзекті мәселелерін, олардың ауыл мұғалімдері кәсібінің сапасын арттыруға қатысты көзқарастары мен ұсыныстарын анықтады. Әдетте, сандық және сапалық деректерді жинау процесінде біз ЮНЕСКО-ның сапа шеңберін қолдандық, олар: 1. Контекст / қоршаған орта; 2. Кіріспе деректер; 3. Процестер; 4. Нәтижелері. Бұл зерттеу негізінен ауыл мектептеріндегі мұғалімдердің сапасы мен мәселелеріне бағытталғандықтан, нәтижелер сапалы және сандық мәліметтерден алынған негізгі тақырыптар бойынша ұйымдастырылған.

1. Onwuegbuzie, A. J., & Collins, K. M. (2007). A typology of mixed-methods sampling designs in social science research. The Qualitative Report, 12(2), 281-316.

2. Assembly, U. G. (1989). Convention on the Rights of the Child. United Nations, Treaty Series, 1577(3), 1-23.

3. Bridges, D. and Sagintayeva, A. (2014). Introduction, in D. Bridges (Ed.), Educational reform and Internationalization: The Case of School Reform in Kazakhstan. Cambridge University press.

4. Yakavets, N. and Dzhandrina, M. (2014). Educational reforms in Kazakhstan: Entering the world arena, in D. Bridges (Ed.), Educational reform and Internationalization: The Case of School Reform in Kazakhstan. Cambridge University press.

5. Winter, L., Rimini, C., Soltanbekova, A. & Tynybayeva, M. (2014). The culture and practices of assessment in Kazakhstan: The Unified National Test, Past and Present. In D Bridges (Ed.), Educational Reform and Internationalization: The Case of School Reform in Kazakhstan, (pp 106-132). Cambridge University Press.

6. Fimyar, O., Yakavets. N., & Bridges, D. (2014). Educational reforms in Kazakhstan: The contemporary policy agenda. In D. Bridges (Ed.), Educational reform and Internationalization: The Case of School Reform in Kazakhstan. Cambridge University Press.

7. Frost, D., Fimyar, O., Yakavets, N., & Bilyalov, D. (2014). The role of the school director in educational reform in Kazakhstan. In D. Bridges (Ed.), Educational reform and Internationalization: The case of school reform in Kazakhstan, (pp 217–238). Cambridge University Press.

8. Mehisto, P., Kambatyrova, A., & Nurseitova, K. (2014). Trilingualism in Educational Policy and Practice. In D. Bridges (Ed.), Education Reform and Internationalisation: TheCase of School Reform in Kazakhstan (pp 152). Cambridge University Press.

9. Tastanbekova, K. (2020). Professional prestige, status and esteem of teaching in Kazakhstan: Temporal, regional and gender analysis of payroll data. Journal of Eastern European and Central Asian Research, 7(2), 175-190.

10. Organization of Economic Cooperation and Development (OECD). (2014). Secondary education in Kazakhstan 2014, reviews of national policies for education. OECD Publishing.

11. DeYoung, A. J. (2006). Problems and trends in education in Central Asia since 1990: The case of general secondary education in Kyrgyzstan. Central Asian Survey, 25(4), 499–514. https://doi.org/10.1080/02634930701210575

12. Drummond, T. (2011). Higher education admission regimes in Kazakhstan and Kyrgyzstan: Differences make a difference. In I. Silova (Ed.), Globalization on the margins: Education and post-socialist transformations in central Asia, (pp 95–124). Information Age Publishing, Inc.

13. Irsaliyev, S. A., Kamzoldayev, M. B., Tashibayev, D. N., & Kopeyeva, A. T. (2019). Teachers of Kazakhstan: Why do young people choose this occupation and what motivates them to stay? Beles Centre for Strategy and Analysis. https://beles-cas.kz/images/teacher.pdf.

14. Kulakhmetova, A., McLaughlin, C., & Ayubayeva, N. (2015). Preparing teachers: An international review of the evidence on initial teacher education. Research Project “Development of Strategic Directions for Education Reforms in Kazakhstan for, 2020.

15. Barrett, A. M., Chawla-Duggan, R., Low, J., Nikel, J., & Ukpo, E. (2006). The concept of quality in education: A review of the international literature on the concept of quality in education. EdQual Working Paper Number 3.

16. Tikly, L. (2011). Towards a framework for researching the quality of education in low income countries. Comparative Education, 47(1), 1-23. DOI:10.1080/03050068.2011.541671

17. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. (2005). Measuring Educational Quality by Means of Indicators. [Unpublished Paper]. UNESCO, New York.

18. Glesne, C. (2011). Becoming Qualitative Researchers: An introduction (4th ed.). Pearson Education, Inc.

19. Golafshani, N. (2003). Understanding reliability and validity in qualitative research. Qualitative Report, 8(4), 597-607.

20. Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). Routledge.

21. Creswell, J. W. (2014). Educational research: Planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research (4th ed.). Pearson.

22. Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2016). Qualitative Research: A guide to design and implementation (4th Ed.). Jossey-Bass Publishers.

23. Saldana, J. (2013). Power and conformity in today’s schools. International Journal of Humanities and Social Science, 3(1), 228-232.

24. Castleberry, A., & Nolen, A. (2018). Thematic analysis of qualitative research data: Is it as easy as it sounds?. Currents in pharmacy teaching and learning, 10(6), 807-815.

25. Fimyar, O., & Kurakbayev, K. (2016). ‘Soviet’ in teachers’ memories and professional beliefs in Kazakhstan: points for reflection for reformers, international consultants and practitioners. International Journal of Qualitative Studies in Education, 29(1), 86-103.

26. Autonomous Education Organization Nazarbayev Intellectual Schools. (2018). 2030 development strategy. https://www.nis.edu.kz/en/about/str-doc/

27. Nazarbayev University. (2011). A brief history of the university. Nazarabyev University, Astana, Kazakhstan. https://nu.edu.kz/about-nazarbayev-university/history

28. Tajik, M., & Wali, A. (2020). Principals’ strategies for increasing students’ participation in school leadership in a rural, mountainous region in Pakistan. Improving Schools, 23(3), 245-263.

29. Information and Analytical Centre. (2019). Education statistics: ministry of education and science of the republic of Kazakhstan. http://iac.kz/sites/default/files/0nacionalnyy_doklad_za_2018_god_final_s_oblozhkami_na_sayt_compressed_0.pdf

30. Sagintayeva, A., Bridges, D., McLaughlin, C., Mehisto, P., Drummond, M. J., Ayubayeva, N., & Sagyndykova, Z. (2014). Development of strategic directions for education reforms in Kazakhstan for 2015–2020.

31. Almurzayeva, B., Shunkeyeva, O., Karavanova, L., & Sagiyeva, A. (2015). The rating system of the rural school pupils’ assessment of the Republic of Kazakhstan. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 186, 1152–1158.

32. KazInform (2019) “Law on status of teachers” [Законопроект о статусе учителя разработают в 2019 году - глава Минюста] https://www.inform.kz/ru/zakonoproekt-o-statuse-uchitelya-razrabotayut-v-2019-goduglava-minyusta_a3440961