Қазақстандағы гендерлік зерттеулер бойынша білім берудің өзекті мәселелері

Қазақстандағы гендерлік білім беру оның ілгерілеуі мен тиімділігіне кедергі келтіретін көптеген қиындықтарға тап болады. Бұл мақалада Қазақстандағы гендерлік білім берудің ағымдағы проблемалары қарастырылады. Білім беру жүйесіне шолу жоғары білімге назар аудара отырып, гендерлік тұрғыдан жүргізілді. 2019 жылы Қазақ Ұлттық Қыздар Педагогикалық Университетінің әлеуметтік және гендерлік зерттеулер институты Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындарындағы гендерлік білім беру Директориясын шығарды. Осы жарияланымның эмпирикалық деректерін пайдалана отырып, авторлар аймақтарға, қалаларға, университеттерге, пәндер мен оқытушыларға гендерлік байланысты курстардың таралуын көрсетеді. Талқыланған негізгі мәселелерге гендерлік білім беруді енгізу мақсатында Қазақстандағы ұлттық білім беру саясаты мен бағдарламаларын талдау, сондай-ақ Қазақстандағы гендерлік теңдікті нығайту бойынша ұсыныстар беру кіреді. Ағымдағы проблемаларды талдай отырып және ықтимал шешімдерді ұсына отырып, осы мақаланың авторлары Қазақстанда гендерлік зерттеулерді оқыту және насихаттау туралы жалғасып жатқан дискурсқа үлес қосуға тырысады.

1. UNDP. Nd. “Gender Equality. Kazakhstan”. Retrieved from: https://www.undp.org/kazakhstan/gender-equality

2. UN Women. (2015). “Kazakhstan steps it up: Will provide regional leadership to galvanize transformative change”. Retrieved from: https://www.unwomen.org/en/get-involved/step-it-up/commitments/kazakhstan

3. Akorda. (2005). “Strategy for gender equality in the Republic of Kazakhstan for 2006–2016”. Retrieved from: https://www.akorda.kz/upload/nac_komissiya_po_delam_zhenshin/5.2%20%D0%A1%D0%93%D0%A0%20%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BB.pdf

4. Bureau of National statistics. Nd. “The ratio of women and men in the higher education system at the executive level”. Retrieved from: https://gender.stat.gov.kz/page/frontend/detail?id=42&slug=-36&cat_id=8&lang=en

5. Bureau of National statistics. Nd. “Share of women among heads of secondary schools and technical and vocational educational institutions”. Retrieved from: https://gender.stat.gov.kz/page/frontend/detail?id=40&slug=-34&cat_id=8&lang=en

6. de Miguel González R., Sebastián-López M. (2022). “Education on Sustainable Development Goals: Geographical Perspectives for Gender Equality in Sustainable Cities and Communities”. Sustainability, 14(7), 4042. https://www.mdpi.com/2071-1050/14/7/4042

7. Əлқожаева Н.С. (2011). Қазіргі кездегі гендерлік білім мәселесі // Вестник КазНУ, серия «Педагогические науки». 3(34), 54-57. Режим доступа: https://bulletin-pedagogic-sc.kaznu.kz/index.php/1-ped/article/view/173/167

8. Шакирова С. (2010). Использование качественной методологии в преподавании гендерных курсов. В: Состояние гендерного образования в Казахстане: политика, образование, культура. Алматы: Қазақ университеті, сс. 256-267.

9. Шакирова С. (2009). О состоянии гендерного образования в высшей школе в Казахстане. Алматы: Центр гендерных исследований. – 135 с.

10. Шакирова С.М. (2022). Женская и гендерная проблематика в научной периодике Казахстана: количественный анализ // Вестник Казахского национального женского педагогического университета. 3 (91), 17-34. Режим доступа: https://vestnik.kazmkpu.kz/jour/article/view/730/531

11. Калиниченко О. В. (2012). Анализ состояния проблемы гендерного образования в Республике Казахстан // Современная высшая школа: инновационный аспект. № 2, сс. 97-100. Режим доступа: https://cyberleninka.ru/article/n/analiz-sostoyaniya-problemy-gendernogo-obrazovaniya-v-respublikekazahstan/viewer

12. Akorda (2005). “Strategy for gender equality in the Republic of Kazakhstan for 2006-2016”. Approved by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan # 1677 of 29 November 2005. Retrieved from: https://www.akorda.kz/upload/nac_komissiya_po_delam_zhenshin/5.2%20%D0%A1%D0%93%D0%A0%20%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BB.pdf

13. Дабылтаева М.М., Тлеукенова Ж.С. (2019). Директория гендерного образования в высших учебных заведениях Республики Казахстан. Алматы: КазНацЖенПУ. – 38 с.

14. Gender and women’s studies (GEN&WS). University of Wisconsin-Madison website. Retrieved from: https://guide.wisc.edu/courses/gen_ws/

15. Gender and Sexuality Studies. Princeton University website. Retrieved from: https://www.princeton.edu/academics/area-of-study/gender-and-sexuality-studies

16. Program on Gender Analysis in Economics (PGAE). American University website. Retrieved from: https://www.american.edu/cas/economics/gender/