ВОССТАНИЕ 1916 ГОДА И ЖИТЕЛИ ЖЕТЫСУЙСКОЙ ОБЛАСТИ

В статье рассматривается повседневная жизнь жителей в период национально-освободительного восстания в Жетысуйском регионе Туркестанского генерал-губернаторства 1916 года. Особое внимание уделено казахам и кыргызам, которые во время восстания страдали больше всех. Не имея возможности противостоять царским вооруженным войскам, они были вынуждены бежать из страны. Влияние чрезвычайных ситуаций, сложившихся во время восстания, на повседневную жизнь коренных жителей (включая взрослых и детей) сравнивается с официальными данными, рукописями, историческими и литературными произведениями, воспоминаниями свидетелей. В статье также описывается влияние новых изменений, сформировавшихся в экстремальных ситуациях, на настроение жителей и их повседневный быт, последствия колониальной политики царизма в жизни казахского и кыргызского народа.

1. Назарбаев Н. Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру// Егемен Қазақстан. №70 (29051) 12 сәуір 2017ж.

2. Чеканинский Ив. Восстание киргиз-казаков и кара-киргизов в Джетысуйском (Семиреченском) крае в июле-сентябре 1916 г. (К материалам по истории этого восстания). Издание Общества Изучения Казакстана. Кзыл-Орда, 1926.

3. Сулейменов Б.С., Басин В.Я. Восстание 1916 года в Казахстане (причины, характер, движущие силы) –Алма-Ата, Издательство «Наука» Казахской ССР, 1977. -165с.

4. Қарқара қаһары: зерттеулер, естеліктер, мақалалар./Қҧрастырған Н.Әбдіков. –Алматы: «Ан Арыс» баспасы, 2016. -352 б.

5. Восстание 1916 года в Туркестане: документальные свидетельства общей трагедии (Сб. Документов и материалов). –М.:Марджани, 2016. -468 с.

6. Қаһарлы 1916 жыл: (Қҧжаттар мен материалдар жинағы). – Грозный 1916 год: (Сборник документов и материалов). –Алматы: Қазақстан, 1998. Т.2. -247б.

7. Кокайсл П., Усманов А. История Кыргызстана глазами очевидцев (начало ХХ в.)./ Петр Кокайсл (Petr Kokaisl), Амирбек Усманов (Amirbek Usmanov). -Praha: Nostalgie, 2012. -280с.

8. Akira Ueda. How did the Nomads Act during the 1916 Revolt in Russian Turkistan?//Journal of Asian Network for GIS-based Historical Studies Vol.1 (Nov. 2013) 33-44.

9. ҚР ОМА. Қ. 2300. Т.8. Іс 17./ГАРФ. Қ.102. Т.1916г. Іс 108. 64 бӛлім.

10. ҚР ОМА. Қ. 2300. Т.8. Іс 17./ГАРФ. Қ.102. Т.1916г. Іс 130. І бӛлім.

11. Жҥнісов Ә. Қарқарадағы кӛтеріліс./Қарқара қаһары: зерттеулер, естеліктер, мақалалар./Қҧрастырған Н.Әбдіков. –Алматы: «Ан Арыс» баспасы, 2016. -352 б.

12. Сҧлтанбекҧлы Ә. 1916 жылы бастан кешкен оқиғалар/Қарқара қаһары: зерттеулер, естеліктер, мақалалар./Қҧрастырған Н.Әбдіков. –Алматы: «Ан Арыс» баспасы, 2016. -352 б.

13. Қойшыбекҧлы А. Қарқара қырғыны./Қарқара қаһары: зерттеулер, естеліктер, мақалалар./Қҧрастырған Н.Әбдіков. –Алматы: «Ан Арыс» баспасы, 2016. -352 б.

14. Тлеубаев Ш.Б. Жетісу облысындағы қазақ және қырғыз халықтарының 1916 жылғы ҧлтазаттық кӛтерілісі. Тарих ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу ҥшін дайындалған диссертацияның авторефераты. Алматы, 2010. -30б.

15. Тілеубаев Ш.Б. 1916: ҧлттық бірегейлікті сақтау жолындағы кҥрес. Хрестоматия. – Алматы: «Қаратау ҚБ» ЖШС, «Дәстҥр» баспасы, 2016. -160 б.

16. ҒО. Сирек қолжазба қоры. 1020 бума. 1916 жылы болған оқиғалар туралы халық ақындарының ӛлеңдер жинағы (Қҧсайын. Дәметкеннің зары).

17. Шарипов С. Национально-освободительное восстание казахских трудящихся против царизма в 1916 г. /Сборник воспоминаний и материалов. – Алма-Ате: Казгосиздат, 1937. -316 с.

18. Қаһарлы 1916 жыл: (Қҧжаттар мен материалдар жинағы). –Грозный 1916 год: (Сборник документов и материалов). –Алматы: Қазақстан, 1998. Т.1. -423б. 19 Мырзаханов Н. 1916 жылғы уәқыйғада менің кӛргенім /ҒО. Сирек қолжазба қоры. 1019 бума. 1916 жылғы қазақ халқының кӛтерілісі жайындағы материалдар.

19. ҚР ОМА. Қ. 2300. Т.8. Іс 18./ГАРФ. Қ.102. Т.1916г. Іс 130. І0 бӛлім.

20. ҚР ОМА. Қ. 2300. Т.8. Іс 18./ГАРФ. Қ.102. Т.1916г. Іс 130. 9 бӛлім.

21. Баянтаев С. Сҧрапыл сәттер. /Қарқара қаһары: зерттеулер, естеліктер, мақалалар./Қҧрастырған Н.Әбдіков. –Алматы: «Ан Арыс» баспасы, 2016. -352 б.

22. Восстания 1916 г. в Азиатской России: неизвестное об известном (К 100-летию Высочайшего повеления 25 июня 1916 г.) Коллективная монография. / ред.-сост.: Т.В.Котюкова. –Москва, Русский импульс, 2017. -528 с. 8 ҚР ОМА. Қ. 2300. Т.8. Іс 17./ГАРФ. Қ.102. Т.1916г. Іс 108. 64 бӛлім.