1916 ЖЫЛҒЫ КӨТЕРІЛІС ЖӘНЕ ЖЕТІСУ ОБЛЫСЫНЫҢ ТҰРҒЫНДАРЫ

Мақалада 1916 жылғы Түркістан генерал-губернаторлығының Жетісу облысы аймағында болған ұлт-азаттық көтерілісі кезіндегі тұрғындардың күнделікті өмірі мәселесі қарастырылады. Әсіресе, көтеріліс кезінде көп зардап шегіп, ақырында патша үкіметінің қарулы жасағына төтеп бере алмай, елден қашып, Қытай асуға мәжбүр болған қазақ және қырғыз халықтарының өмір сүру амал-әрекеттеріне мән беріледі. Көтеріліс кезіндегі қалыптасқан төтенше жағдайдың жергілікті тұрғындардың (ересектермен бірге жас балалардың да) күнделікті өміріне әсері ресми деректерді, қолжазба қорының материалдарын, тарихи және әдеби еңбектер мен куәгерлердің естеліктерін салыстыра отырып жазылды. Мақалада төтенше жағдайда қалыптасқан өзгерістердің тұрғындардың жан-дүниесіне әсері, оның күнделікті тұрмыстағы көрінісі, сонымен қатар патша үкіметінің отаршылдық саясатының қазақ және қырғыз халықтарының өміріне тигізген зардабы баяндалады.

1. Назарбаев Н. Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру// Егемен Қазақстан. №70 (29051) 12 сәуір 2017ж.

2. Чеканинский Ив. Восстание киргиз-казаков и кара-киргизов в Джетысуйском (Семиреченском) крае в июле-сентябре 1916 г. (К материалам по истории этого восстания). Издание Общества Изучения Казакстана. Кзыл-Орда, 1926.

3. Сулейменов Б.С., Басин В.Я. Восстание 1916 года в Казахстане (причины, характер, движущие силы) –Алма-Ата, Издательство «Наука» Казахской ССР, 1977. -165с.

4. Қарқара қаһары: зерттеулер, естеліктер, мақалалар./Құрастырған Н.Әбдіков. –Алматы: «Ан Арыс» баспасы, 2016. -352 б.

5. Восстание 1916 года в Туркестане: документальные свидетельства общей трагедии (Сб. Документов и материалов). –М.:Марджани, 2016. -468 с.

6. Қаһарлы 1916 жыл: (Құжаттар мен материалдар жинағы). – Грозный 1916 год: (Сборник документов и материалов). –Алматы: Қазақстан, 1998. Т.2. -247б.

7. Кокайсл П., Усманов А. История Кыргызстана глазами очевидцев (начало ХХ в.)./ Петр Кокайсл (Petr Kokaisl), Амирбек Усманов (Amirbek Usmanov). -Praha: Nostalgie, 2012. -280с.

8. Akira Ueda. How did the Nomads Act during the 1916 Revolt in Russian Turkistan?//Journal of Asian Network for GIS-based Historical Studies Vol.1 (Nov. 2013) 33-44.

9. ҚР ОМА. Қ. 2300. Т.8. Іс 17./ГАРФ. Қ.102. Т.1916г. Іс 108. 64 бӛлім.

10. ҚР ОМА. Қ. 2300. Т.8. Іс 17./ГАРФ. Қ.102. Т.1916г. Іс 130. І бӛлім.

11. Жүнісов Ә. Қарқарадағы көтеріліс./Қарқара қаһары: зерттеулер, естеліктер, мақалалар./Құрастырған Н.Әбдіков. –Алматы: «Ан Арыс» баспасы, 2016. -352 б.

12. Сұлтанбекұлы Ә. 1916 жылы бастан кешкен оқиғалар/Қарқара қаһары: зерттеулер, естеліктер, мақалалар./Құрастырған Н.Әбдіков. –Алматы: «Ан Арыс» баспасы, 2016. -352 б.

13. Қойшыбекұлы А. Қарқара қырғыны./Қарқара қаһары: зерттеулер, естеліктер, мақалалар./Құрастырған Н.Әбдіков. –Алматы: «Ан Арыс» баспасы, 2016. -352 б.

14. Тлеубаев Ш.Б. Жетісу облысындағы қазақ және қырғыз халықтарының 1916 жылғы ұлтазаттық көтерілісі. Тарих ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты. Алматы, 2010. -30б.

15. Тілеубаев Ш.Б. 1916: ұлттық бірегейлікті сақтау жолындағы күрес. Хрестоматия. – Алматы: «Қаратау ҚБ» ЖШС, «Дәстүр» баспасы, 2016. -160 б.

16. ҒО. Сирек қолжазба қоры. 1020 бума. 1916 жылы болған оқиғалар туралы халық ақындарының өлеңдер жинағы (Құсайын. Дәметкеннің зары).

17. Шарипов С. Национально-освободительное восстание казахских трудящихся против царизма в 1916 г. /Сборник воспоминаний и материалов. – Алма-Ате: Казгосиздат, 1937. -316 с.

18. Қаһарлы 1916 жыл: (Құжаттар мен материалдар жинағы). –Грозный 1916 год: (Сборник документов и материалов). –Алматы: Қазақстан, 1998. Т.1. -423б.

19. Мырзаханов Н. 1916 жылғы уәқыйғада менің кӛргенім /ҒО. Сирек қолжазба қоры. 1019 бума. 1916 жылғы қазақ халқының кӛтерілісі жайындағы материалдар.

20. ҚР ОМА. Қ. 2300. Т.8. Іс 18./ГАРФ. Қ.102. Т.1916г. Іс 130. І0 бӛлім.

21. ҚР ОМА. Қ. 2300. Т.8. Іс 18./ГАРФ. Қ.102. Т.1916г. Іс 130. 9 бӛлім.

22. Баянтаев С. Сҧрапыл сәттер. /Қарқара қаһары: зерттеулер, естеліктер, мақалалар./Құрастырған Н.Әбдіков. –Алматы: «Ан Арыс» баспасы, 2016. -352 б.

23. Восстания 1916 г. в Азиатской России: неизвестное об известном (К 100-летию Высочайшего повеления 25 июня 1916 г.) Коллективная монография. / ред.-сост.: Т.В.Котюкова. –Москва, Русский импульс, 2017. -528 с. 8 ҚР ОМА. Қ. 2300. Т.8. Іс 17./ГАРФ. Қ.102. Т.1916г. Іс 108. 64 бөлім.