АРХАИКАЛЫҚ ЭПОСТАРДАҒЫ ҚАҺАРМАННЫҢ ҮЙЛЕНУ МОТИВІНДЕГІ ТОТЕМДІК БЕЛГІЛЕР

Мақала архаикалық эпостардағы батырдың қилы оқиғалары туралы сөз қозғалады. Архаикалық жырлардың сюжеттік желісі түрлі оқиғалармен ұштасуын қарастырады. Жырдың негізгі тақырыбы қаһармандықпен үйлену мотивіндегі тотемдік белгілері эпикалық аңыздардың ең ескі сарыны, яғни әлі де зерттеуді қажет ететін ерекше тақырыптардың бірі. Жырдың мазмұны наным-сенімдік, мифтік, тотемдік бегілері жайында кеңінен қозғалады және осы мәселе фольклор бөліміндегі күрделі талдаулар болып келеді. Отандық ғалымдардың зерттеулері мен тақырыптары басқа бағытта болғандықтан, біздің басқа қырынан қарастырылған жұмыс өзектілігін жоя қоймайды. Қазақ эпостарындағы халықтың қалаулы ұлы мен аяулы аруларының өнегелі істерін жас буын, келешек ұрпаққа үлгі етеді.

1. Қазақ әдебиетінің тарихы (фольклорлық кезең). 1-том. Алматы: ҚазАқпарат, 2008.- 812 б.

2. Қасқабасов С. Қазақтың халық прозасы. Алматы, 1984.-272 6.

3. Ыбыраев Ш. Эпос әлемі. Алматы: Ғылым, 1993. Б.336 .

4. Frazer J.G. Totemism. (1887); «Observations on Central Australian Totemism» («Journal of the Anthropological Institute for (Great Britain etc.», февраль и май, 1899)

5. Косвен М.О. Очерки истории первобытной культуры. М., 1957. -245 с.

6. Пропп В.Я. Русская сказка. Изд. Ленинградского университета, 1984. -378 с.

7. Қасқабасов С. Жаназық. Әр жылғы зерттеулер. Астана: Аударма, 2002. -584 б.

8. Батырлар жыры 2 том, Алматы: Ғылым, 1961. Б.408.

9. Лебедева Ж.К. Эпические памятники народов Крайнего Севера. Новосибирск, 1982. С.12-69.

10. Қорқыт ата кітабы /Түрік тілінен аударған: Б.Ысқақов. Алматы: Жазушы, 1994. -260 б.

11. Липец Р. Образы батыра и его коня в тюрко монгольском эпосе. М.: Наука, 1984. -263 с.

12. Жирмунский В.М. Сравнительное литературоведение. Восток и Запад. – Л., 1979.

13. Бабалар сөзі. Жүз томдық. -Астана: Фолиант. 2008. Т.52: Көне эпос. -352 б.

14. Березкин Ю.Е. Африка, миграция, мифология. Ареалы распространения фольклорных мотивов в исторической перспективе. СПб., 2013. – 156 c.

15. Урманче Ф.И. Тюркский героический эпос. Казань: ИЯЛИ, 2015. – 448 с.