ЖЕКЕ АТАУ РЕТІНДЕ ҚАЛЫПТАСҚАН КҮРДЕЛІ СӨЗДЕР ТАБИҒАТЫ

Мағыналық тұтастық арқылы шығып, өзіндік ерекшеліктерін орнықтырған қазіргі тіліміздегі күрделі сөздердің тілдік табиғатын, негізгі сипатты белгілерін, ғылымдағы орнын белгілеудің маңызы зор. Екіншілік мағына иеленіп, синтаксистік тіркестен гөрі туынды күрделі сөзге айналған бұл лексикаланған тіркестердің сөзжасамда зерттелуі әлі де болса тереңірек қарастыруды қажет етеді. Зерттеудің мақсаты - сөз тіркестерінің лексикаланып, атау ретінде қалыптасу жолын пайымдап, оның атау ретіндегі қалыптасу жолын зерттеушілердің пікірлері арқылы дәлелдеу. Күрделі атаулардың қалыптасу ерекшелігін саралау. Күрделі сөздердің тұтас бір ұғымды білдіретіндігін, құрамындағы сыңарлары үнемі мағыналық тұтастықта жұмсалатынын, үшіншіден, сыңарлары құрастырушы қызмет атқаратын белгілері ғалымдардың нақты зерттеулері арқылы дәлелдерін нақтылау. Сөз тіркесінің грамматикалық мәнін анықтай отырып, сөз тіркестері арқылы жасалынған күрделі атаулардың ерекшелігін саралау.

1. Сауранбаев Н. (1953) Қазақ тілі. Педучилищелерге арналған. Алматы.

2. Аханов К. (1996) Грамматика теориясының негіздері. Алматы.

3. Сухотин В. (1950) Вопросы синтаксиса современного русского языка. Москва.

4. Исаев С. (1973) Қазақ әдеби тілінің совет дәуірінде дамуы. Алматы.

5. Қалиев Ғ. (2002) Қазақ тіліндегі сөзжасам мәселелері. Алматы: Ғылым. -190 б.

6. Аблақов Ә., Исаев С., Ағманов Е. (1997) Қазақ тіліндегі сөз тіркесінің дамуы мен лексикалану процесі. Алматы.

7. Манкеева Ж. (2014) Қазақ тіл білімінің мәселелері. Алматы.

8. Özkan Abdurrahman (2018) BİR SÖZ DİZİMİ TERİMİ: ÖZEL İSİM GRUBU. SUTAD. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, http://www.dergipark.org.tr›tr/pub/sutad/issue/38506/446814

9. Мұратов С.Н. (1961) Устойчивые словосочетания в тюркских языках. Москва.

10. Салқынбай А.Б. (2003) Қазақ тілі сөзжасамы: Оқу құралы. Алматы.

11. Қасым Б.Қ. (2001) Қазақ тіліндегі күрделі сөздер: уәждеме және аталым.Алматы. – 183 б.

12. Момынова Б. (2005) Қазақ тіліндегі қоғамдық-саяси лексика: әлеуметтік-бағалауыштық сөзжасам. Алматы.

13. Әмір Р., Әмірова Ж. (1998) Жай сөйлем синтаксисі. Алматы.

14. Сарсембаева М. (2004) Матаса байланысқан сөз тіркесінің лексикалануы негізінде жасалған туынды сөздер семантикасы: филол. ғыл. канд.... автореф.:10.02.02. Алматы.

15. Сыздықова Р. (2014) Тілдік норма және оның қалыптануы (кодификациясы). Көптомдық шығармалар жинағы. Алматы: «Ел-шежіре».