ЖЕР ҚЫРТЫСЫНЫҢ ДАМУ ЗАҢДЫЛЫҚТАРЫН ГЕОЛОГИЯЛЫҚ-ГЕОМОРФОЛОГИЯЛЫҚ БІЛІМ АРҚЫЛЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ

Геологиялық-геоморфологиялық білім Жер туралы ғылымның негізгі зерттеу нысандарының бірі – жер қыртысының даму заңдылықтары туралы білім алушыларға объективті түсінік қалыптастыруға мүмкіндік береді. Жер қыртысы географиялық қабықтың жоғарғы, қатты геологиялық бөлігі болып табылатындықтан, оның даму заңдылықтарын зерттеу - бүгінгі таңда өзекті мәселелердің бірі. Жер қыртысы дамуының басты кезеңдері біртұтас тектоникалық циклді құрайды және оның құрылымының алуан түрлілігі ұзақ геологиялық даму кезеңдерінен өтуімен түсіндіріледі. Геологиялық уақыт аралығында жер қыртысы жиі өзгерістерге ұшырап, ұдайы дамып отырады. Сондықтан мақалада жер қыртысының табиғаты және үздіксіз дамуындағы заңдылықтары қарастырылған, олар: жер қыртысы қабаттарының орналасуы, литосфералық тақталардың үнемі қозғалыста болуы, гипсометриялық тепе-теңдіктің өзгеруі, пайдалы қазбалардың қалыптасуы мен таралуы, құрлықтар мен мұхиттар аумақтарының сақталуы, құрлықтардың қайта бірігу мүмкіндігі туралы.

1. щихся с использованием мультимедийных средств в курсе "География России. 8 класс" / Автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата педагогических наук. Санкт-Петербург. - 18 с.

2. Панчешникова Л. М. (1997) Методика обучения географии в школе. М.: Учебная литература. - 320 с.

3. Сорохтин О. Г., Ушаков С. А. (2002) Развитие Земли. М.: МГУ. - 506 с.

4. Хаин В. Е., Короновский Н. В. (2007) Планета Земля. От ядра до ионосферы. М.: КДУ. - 244 с.

5. Құсайынов С. А., Боранқұлова Д. М., Бексейітова Р. Т. (2015) Неотектоника және жер бедері. Алматы: Қазақ университеті. - 400 б.

6. Әбілмәжінова С. Ә., Жангелдина Д. І., Бейкитова А. Н. (2011) Палеогеография: Оқулық. Алматы: ЖШС РПБК «Дәуір». - 259 б.

7. Уломов В. И. (1975) Динамика земной коры Средней Азии и прогноз землетрясений. Ташкент: Изд-во «ФАН». - 110 с.

8. Короновский Н. В. (2006) Общая геология. М.: КДУ. - 528 с.

9. Николаев Н. И. (1988) Новейшая тектоника и геодинамика литосферы. М.: Недра. - 489 с.

10. Dietmar Müller R. et al. (1997) Digital Isochrons of the Ocean Floor. Journal of Geophysical Research.Vol. 102 (B2): 3211-3214.

11. Боранкулова Д. М., Калигуллаева А. Б. (2018) Пайдалы қазбалардың қалыптасуы және таралу заңдылықтары / Мерейтойлық жинақ, Абай атындағы ҚазҰПУ-дің жетекші кафедраларының бірі – «Елтану және туризм» кафедрасының 25 жылдығына және оқу орнының 90 жылдығына арналған. Алматы. 141-144 бб.

12. География: история науки. Планета Земля. http://forpost-x.com.ua/planeta-zemlya/ Дата доступа: 09.01.2020

13. Как будет выглядеть Земля через 250 миллионов лет. https://podrobnosti.ua/14128-kak-budet-vygljadet-zemlja-cherez-250-millionov-let.html / Дата доступа: 22.01.2020