PROFESSIONAL ORIENTATION AND PROFESSIONAL SELF-DETERMINATION AS A PSYCHOLOGICAL AND PEDAGOGICAL PHENOMENON AND PROCESS

The article deals with the problems of psychological and pedagogical phenomenon and the process of professional orientation and professional self-determination. In the education system, students are taught the importance of vocational guidance and professional self-determination. The role of the university and school in ensuring the correct professional self-determination of young people is noted. As they say, choosing a profession is a very important and difficult process for students. The mistakes made by students in choosing a future profession are highlighted. Authors make stress on the importance of psychological and pedagogical support in professional self-determination for the formation of readiness for independent and responsible choice, taking into account the needs of the labor market. In pedagogical and psychological science, the analysis of several types of self-determination is carried out: personal and professional self-determination, the nature of life and social self-determination. The works of scientists on professional orientation and professional self-deter- mination are analyzed and generalized.

1. Нaзaрбaев Н. Ә. (2012) «Қaзaқcтaнның әлеуметтiк жaңғыртылуы: Жaлпығa Oртaқ Еңбек Қoғaмынa қaрaй 20 қaдaм» aтты Тұжырымдaмacы. Астана.

2. Тоқаев Қ. К. (2019) «Сындарлы қоғамдық диалог – Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі» //«Егемен Қазақстан», №169 (29648) 3 қыркүйек. 1-6 бб.

3. Шавир П. А. (1981) Психология профессионального самоопределения в юности. М.: Педагогика.

4. Маркова А. К. (2008) Формирование мотивации учения в школьном возрасте. М.: Просвещение.

5. Климов Е. А. (1996) Психология профессионального самоопределения. Ростов-на-Дону: Феникс -512 б.

6. Thomsen R. (2012) Career Guidance in Communities. -255 p.

7. Reid H. (2015) Introduction to Career Counselling & Coaching. SAGE. -291 p.

8. Изакова А. Т. (2011) Психологические аспекты профессиональной деонтологии государственного служащего: Учебно-метод. пособие. Астана: Академия государственного управления при Президенте РК. -114 с.

9. Бейсенова Ж. Ж. (2004) Жоғары сынып оқушыларының кәсіби өзіндік анықталуындағы мамандық таңдаулары мен өзіндік бағалау ерекшеліктерін зерттеу: психол.ғыл. канд. дисс. автореф. 19.00.07. Алматы: ҚазҰУ. -30 б.