КӘСІБИ БАҒДАР БЕРУ ЖӘНЕ КӘСІБИ ӨЗІН-ӨЗІ АНЫҚТАУ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ- ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚҰБЫЛЫС ЖӘНЕ ҮДЕРІС РЕТІНДЕ

Мақалада кәсіби бағдар беру және кәсіби өзін-өзі анықтау психологиялық-педагогикалық құбылыс және үдеріс проблемасы қарастырылады. Білім беру жүйесінде оқушыларға кәсіби бағдар беру мен кәсіби өзін-өзі анықтаудың маңыздылығы түсіндіріледі. Жастардың дұрыс кәсіби өзін-өзі анықтауын қамтамасыз етудегі ЖОО мен мектептің рөлі атап өтіледі. Мамандық таңдау – оқушылар үшін өте маңызды және күрделі процесс екендігі айтылады. Сонымен қатар оқушылардың болашақ мамандықты таңдауда жіберетін қателіктері баса көрсетіледі. Сондай-ақ еңбек нарығының сұраныстарын ескере отырып, өзін-өзі жүзеге асыруда тәуелсіз және жауапты таңдау жасауға дайындығын қалыптастыру үшін кәсіби өзін-өзі анықтау процесін психологиялық-педагогикалық қолдау қажеттілігіне мән беріледі. Педагогика мен психология ғылымында өзін-өзі анықтаудың бірнеше түрлеріне: тұлғалық және кәсіби өзін-өзі анықтау, өмірлік және әлеуметтік өзін-өзі анықтау сипаттамасына талдау жасалынады. Кәсіби бағдар беру мен кәсіби өзін-өзі тану туралы ғалымдардың еңбектері талданып, тұжырымдар жасалынып, қорытыланады.

1. Нaзaрбaев Н. Ә. (2012) «Қaзaқcтaнның әлеуметтiк жaңғыртылуы: Жaлпығa Oртaқ Еңбек Қoғaмынa қaрaй 20 қaдaм» aтты Тұжырымдaмacы. Астана.

2. Тоқаев Қ. К. (2019) «Сындарлы қоғамдық диалог – Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі» //«Егемен Қазақстан», №169 (29648) 3 қыркүйек. 1-6 бб.

3. Шавир П. А. (1981) Психология профессионального самоопределения в юности. М.: Педагогика.

4. Маркова А. К. (2008) Формирование мотивации учения в школьном возрасте. М.: Просвещение.

5. Климов Е. А. (1996) Психология профессионального самоопределения. Ростов-на-Дону: Феникс -512 б.

6. Thomsen R. (2012) Career Guidance in Communities. -255 p.

7. Reid H. (2015) Introduction to Career Counselling & Coaching. SAGE. -291 p.

8. Изакова А. Т. (2011) Психологические аспекты профессиональной деонтологии государственного служащего: Учебно-метод. пособие. Астана: Академия государственного управления при Президенте РК. -114 с.

9. Бейсенова Ж. Ж. (2004) Жоғары сынып оқушыларының кәсіби өзіндік анықталуындағы мамандық таңдаулары мен өзіндік бағалау ерекшеліктерін зерттеу: психол.ғыл. канд. дисс. автореф. 19.00.07. Алматы: ҚазҰУ. -30 б.