АЙНАЛУ ӨСІ ВЕРТИКАЛЬ ОРНАЛАСҚАН ҚОС РОТОРЛЫ НBI-РОТОР ЖЕЛ ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ АГРЕГАТЫ

Климаттың өзгеруі – қазіргі заманда әлемдегі кеңінен талқыланатын мәселелердің бірі. Бұл мәселеге газеттер мен журналдардағы жарияланымдар, телевизиялық хабарлар, ғалымдар мен саясаткерлердің пікірталастары арналған. Жаңарып тұратын энергия көздеріне көшу жалпы әлемдік үрдіс болып табылады және көптеген мемлекеттердің, соның ішінде Қазақстан Республикасының кең саяси қолдауының нәтижесінде болып отыр. Осыған байланысты мақалада Қазақстанда жаңарып тұратын энергия көздерін пайдалану мәселелері, техника-экономикалық көрсеткіші жоғары Дарье жел турбинасының жаңа түрі НBI- ротор жел электр қондырғысының конструкциясы қарастырылған. Соңғы 20 жыл бойы парниктік әсердің деңгейін төмендету мақсатында жел энергиясын пайдалану жөнінен энтузиаст қазақстандық ғалымдар екі коаксиал орналасқан валдары бар, айналу өсі вертикаль орналасқан (Дарье типті) аппараттарды дайындап, жасауда.

1. Horiuchi K., Ushiyama I. and Seki K. - Straight wing vertical axis wind turbines: a flow analysis // Wind Engineering. - v. 29. – 2005. No.3. – P.243-252

2. Guerri, Anas Sakout and Khedidja Bouhadef - Simulations of the Fluid Flow around a rotating Vertical Axis Wind Turbine // Wind Engineering. – v.31. – 2007. –No.3. – P.149-163

3. Islam, M., Ting, D. S-K. and Fartaj, A. - Desirable Airfoil Features for Smaller-Capacity Straight-Bladed VAWT // Wind Engineering. - V.31. – 2007. – No.3. – P.165–196.

4. Timothy J. McCoy and Dayton A. Griffin - Control of Rotor Geometry and Aerodynamics: Retractable Blades and Advanced Concepts // Wind Engineering. - V.32. – 2008. – No.1. – P.13-26.

5. Kayan V. P., Kochin V. A., Lebid O. G. Studying the Performance of Vertical Axis Wind Turbine Models with Blade Control Mechanism. Intern. Journal of Fluid Mechanics Research. 36, Issue 2 - 2009, 154-165 (2009).

6. Sungjun Joo, Heungsoap Choi, Juhee Lee. Aerodynamic characteristics of two-bladed H-Darrieus at various solidities and rotating speeds. Energy. 90, Issue P1 - 2015, Р. 439 – 451.

7. https://wwindea.org/blog/2019/02/25/wind-power-capacity-worldwide-reaches-600-gw-539-gw-added-in-2018/

8. Безруких П.П. Использование энергии ветра. Техника, экономика, экология. – М.: Колос, 2008. – 196 с.

9. Ершина А. К., Ершин Ш. А., Жапбасбаев У. К. Основы теории ветротурбины Дарье. - Алматы: КазгосИНТИ, 2001. – 104 с.

10. Предварительный патент №20748 РК, F032D 9/00 (2006/01). Вертикально-осевая составная ветротурбина карусельного типа (варианты)/ / Ершин Ш.А. Ершина А.К. и др. - № 2006/0165.1; заявлено 15.02.2006; опубл. 16.02.2009, бюл. № 2.

11. Shahbaz Yershin, AinakulYershina. Vertical-axial compound wind turbine of rotor-type. ASME – ATI – UIT 2010 Conference on Thermal and Environmental lssues in Energy Systems. Sorrento, Italу, 2010. – P. 621-625.

12. Ершина А.К. Теория и практика использования возобновляемых источников энергии. Учебное пособие. – Алматы: «Эверо», 2016. – 220 с.

13. Yershinа А.К., Yershin Сh. Sh., Manatbayev R.K., Tulepbergenov A.К. Vertical-axial component wind turbine with a high coefficient using for wind energy. //Journal of International Scientific Publications: Materials, Metods& Technologies. Vol. 6, Part 3. 2012, European Union. ISSN 1313-2539, Published at: http://www.science-journals.eu 2012 – P. 231-236.

14. Ершина А.К., Бижанова А.Т. Разработка и создание перспективных ветроагрегатов карусельного типа. Материалы восьмой всероссийской научной молодежной школы с международным участием «Возобновляемые источники энергии». – Москва, «Университетская книга» 2012. – С. 32-37.

15. Ершина А.К., Копенбаева А.С. Новая перспективная версия ветроагрегата Дарье. Материалы всероссийской научной молодежной школы с международным участием «Возобновляемые источники энергии». – Москва, «Университетская книга» 2014. – С. 26.