А.В. ЗАТАЕВИЧ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНА ҚАЗАҚ ТЕАТР АКТЕРЛЕРІНІҢ ЫҚПАЛЫ

Мақалада қазақ музыкасының көрнекті ғалым-этнографы А.В.Затаевичтің ұлттық ән мен күй мұраларын зерттеу жұмысын жүргізуіне қазақ театр актерлерінің қосқан үлесі қарастырылған. Халқымыздың мәдени тарихында өшпес із қалдырып, ұлттық топырақта өнген театр өнерінің қалыптасуы мен дамуына мол еңбек сіңірген Ә.Қашаубаев, Қ.Қуанышбаев, Е.Өмірзақов, Ж.Шанин сынды өнер майталмандары А.В.Затаевич шығарған «Қазақтың 1000 әні» және «Қазақтың 500 ән-күйі» деп аталатын зерттеу кітабына енген бірнеше әндерді, өз ауыздарымен орындап берген. Олардың әрқайсысы А.В.Затаевичке әр өлкенің ән-күйлерінің ерекшеліктері туралы көп мағлұматтар беріп, ұлтпен бірге мәңгі өмір сүретін рухани мұраны сақтауға қаншалықты сүбелі жұмыс жасағандары талданды. Нақты дәлелдерді келтіре отырып, әр актердің орындаушылық ерекшелігіне, ұлттық мәдениетіміздің тарихында алатын орнына тоқталған. Олардың шығармашылығы арқылы А.В.Затаевичтің музыкалық-эстетикалық көзқарасы жан-жақты қарастырылған.

1. Қоңыратбай Т. Әлемдік музыка тарихы – Алматы: «Өлке», 2010. – 480 б.

2. Затаевич А.В. 500 казахских песен и кюйев – Алматы: «ИЛИ им. М.О.Ауэзова», 2007.

3. Жұбанов А. Ән-күй сапары – Алматы, 1976.

4. Қуанышбаев Қ. Естелік // Әдебиет және өнер. – 1949. № 10.

5. Байсейітов Қ. Құштар көңіл – Алматы: «Жазушы», 1977.

6. История казахского искусства. В 3-х томах. Том 3: Искусство Казахстана нового и новейшего времени – Алматы: «Арда», 2009. – 896 с.

7. Әуезов М. Жиырма томдық шығармалар жинағы. – Алматы: «Жазушы», 1969. – ХІ Т.

8. Өмірзақов Е. Ұстаздарым – достарым – Алматы: «Жалын», 1976.

9. 1000 песен казахского народа (песни и кюйи) – М.: «Государственное музыкальное издательство», 1963.

10. Брусиловский Е.Г. Дүйім дүлдүлдер – Алматы: «Ана тілі», 1995.

11. Тұрмағамбетова Б. Ұлттық өнер – өміршең қазына: Ғылыми зерттемелер мен мақалалар. – Алматы, 2013. – 360 б.

12. Мамедов Ф.Т. Культурология – Баку, 2002. – 534 с.