ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҚАЗІРГІ ӨНЕРІНДЕГІ МӘДЕНИ ЖАД АСПЕКТІСІНДЕГІ ИНТЕРТЕКСТУАЛДЫЛЫҚ

Қазақстанның қазіргі заманғы өнер шеберлері үшін классикалық мәдениет үлгілері мен модернистік өнердің пайда болу маңыздылығымен қатар, бүгінгі таңда қазақ халқы өнері дәстүрдің бірыңғай өрісіне айналуда. Интертекстуалдылық, әлемдік және ұлттық кескіндеме мен мүсіннің әртүрлі деңгейдегі тұрақты диалогы өнердегі жаңа мәнерлілікті іздеуді анықтайды. Бұл мақалада көркем сөздердің жаңа формаларын дамытудағы интертекстуалдылықтың рөлі, атап айтқанда қазіргі қазақстандық мүсіншілердің (С. Бекботаев, Д.Сарбасов, З.Қожамқұлов), зергерлер (А.Мұқажанов), гобелен шеберлері (А.Бапанов) салған мәдени құндылықтардың кеңістігі ретіндегі маңызы сақталуда. Материалмен берілген эксперименттер рәсім, шығармашылық акт, жеке авторлық стильді іздеу, суретшінің заманауи көзқарасын білдіру құралдары ретінде қабылданады. Жаһандану процесіне байланысты өзінің ұлттық бірегейлігін жоғалту қаупі шеберлер замандастары санасында ұлттың рухани негіздерін оятуға арналған авторлық миф шығармашылыққа деген қызығушылығын оятатыны көрсетілген. Механикалық бөлшектер арқылы мүсіншілер қазіргі адамның этикалық және психологиялық жағдайын жасау үшін жаңа мифтер жасайды, ал сәндік-қолданбалы өнер шеберлерінің жұмысында бриколаж мифтің құрылысына жақын әртүрлі материалдар мен текстуралардың, мағыналар мен суреттердің үйлесімі ретінде қолданылады.

1. Кристева Ю. (2000) Бахтин, слово, диалог, роман (1967) // Французская семиотика. От структурализма к постструктурализму. М.: Лабиринт. С.427-457.

2. Ильин И. П. (1996) Интертекстуальность // Современное зарубежное литературоведение: Энциклопедический справочник. М.: Интрада. – 319 с.

3. Барт Р. (1989) Избранные работы: Семиотика: Поэтика. М.: Прогресс. – 616 с.

4. Маньковская Н. (2018) Постмодернизм в эстетике // Философская антропология. Т.4. №1. С.192-230.

5. Арнольд И.В. (1999) Объективность, субъективность и предвзятость в интерпретации художественного текста // Арнольд И.В. Семантика. Стилистика. Интертекстуальность: Сб. статей. СПб. С.341-350.

6. Ассман Я. (2004) Культурная память: Письмо, память о прошлом и политическая идентичность в высоких культурах древности. М.: Языки славянской культуры. – 368 с.

7. Рикер П. (2004) Память, история, забвение. М.: Изд-во гуманитарной литературы. – 725 с.

8. Нора П. (1999) Франция-память.СПб.: Изд-во СПбГУ. – 328 с.

9. Инсталляции из проволоки украсят столицу (2017) [Электронный ресурс] https://www.inform.kz/ru/installyatsii-iz-provoloki-ukrasyat-stolitsu_a3386941 (дата обращения: 12.12.2020)

10. Lushnikova G. I., Osadchaia T. Iu. (2018) Modern existentialist novel: code-mixing. Journal of Siberian Federal University. Humanities & Social Sciences. №11. P. 106-119.

11. В Esentai Gallery состоялось открытие выставки «Ритм тишины» (2015) [Электронный ресурс] –– https://kursiv.kz/news/pischa-dlya-uma/2015-10/v-esentai-gallery-sostoyalos-otkrytie-vystavki-ritm-tishiny (дата обращения: 05.11.2020)

12. Островский И. (2017) Пустоты в скульптуре Генри Мура //Искусствознание. Журнал по теории и стории искусства. №3. С. 232-249. http://artstudies.sias.ru/upload/isk_2017_3_232-249_ostrovskiy.pdf (дата обращения: 07.12.2020)

13. Шарипова Д.С. (2017) Проблема орнаментальности в скульптуре Казахстана ХХ-XXI вв. // Казахский традиционный орнамент в современном изобразительном искусстве Казахстана. Алматы: ИЛИ МОН РК. – С. 83-100.

14. Леви-Стросс К. (1994) Первобытное мышление. М.: Республика. – 384 с.

15. Тулеубаева М. (2018) Алматинцы трут подкову скульптуры лошади, чтобы обрести счастье [Электронный ресурс] – http://www.nur.kz/1759840-almatincy-trut-podkovu-skulptury-losadi-ctoby-obresti-scaste.html (дата обращения: 07.12.2020)

16. Олива А.Б. (2003) Искусство на исходе второго тысячелетия. М.: Художественный журнал. – 215 с.