КОНТАКТОЛОГИЯ: ПАРСЫ ТІЛІНДЕГІ ТҮРКИЗМДЕРДІҢ ҚОЛДАНЫС АЯСЫ

Бұл мақалада Иран-Тұран тарихи қатынастары, түркі халықтары мен Иран жеріндегі халықтардың байланыстары мен сол байланыс барысында бір-біріне тигізген лингвистикалық әсерлері баяндалады. Мақалада парсы тілінде жиі кездесетін, қолданылу аясынан әлі шыға қоймаған түркі сөздері берілген. Парсы тіліндегі түркизмдерге жалпы түсініктеме беріліп, олардың аудармалары көрсетілген. Парсы тіліндегі түркизмдердің қолданылу аясы мен ерекшеліктеріне тоқталған. Зерттеу барысында алға қойған мақсат- міндеттерді шешу үшін негізгі дереккөздерді жинау, жүйелеу, талдау, қорыту және салыстыру әдістері,тарихи- салыстырмалы, салғастыру тәсілі қолданылды.

1. История Ирана. Отв.ред.профессор Иванова М.С. - М: Изд-во МГУ,-1977. – 488 С.

2. Нуртазина Н.Д. Ислам в истории средневекового Казахстана. – Алматы: «Фараб»,-2000. – 312 С.

3. Қыдыр Т.Е. Ортағасырдағы қазақ даласында ислами әдебиеттің тууы және қалыптасуы (ХІ-ХІІ

4. ғ.).Филол.ғыл.канд.дисс., - Алматы,-2005.

5. Әдеби жәдігерлер : 20 томдық; 1-т.: Көне дәуірдегі әдеби ескерткіштер. Құраст.: Ш.Ахметұлы,

6. А.Әлібекұлы, Н.Базылхан, С.Қорабай, Қ.Орынғали, Қ.Сартқожаұлы. - Алматы: «Таймас» баспа үйі,

7. – 504 б.

8. Әдеби жәдігерлер : 20 томдық; 5-т.: Жүсіп Баласағұн. Құтты білік /Көне түрк тілінен аударып, алғы

9. сөзі мен түсініктерін жазған А.Қ. Егеубай. – Алматы: «Таймас» баспа үйі, 2007. – 536 б.

10. Togan, İ. Bugünü anlamak için Orta Asya tarihine bir bakış. Bağımsızlıklarının yirminci yılında Orta Asya

11. Cumhuriyetleri Türk dilli halklar – Türkiye ile ilişkiler I. Ankara: AKM Yay. 19-50.,-2012.

12. İbni Bibi’nin eseri Yazıcıoğlu Ali tarafından Tevarih-i Al-i Selçuk adıyla 15.yüzyılda Türkçeye çevrilmiştir.

13. Çevirinin yazması, Topkapı sarayı Revan bölümü, 1391 n.

14. English-Persian dictionary. Compiler: Sulayman Haim / Ағылшын-парсы сөздігі. Құраст.: Сүлейман

15. Хайым. – Tehran: «Beroukhim», 1975. – 722 p.

16. Моин М.Фарханг-э Моин. Парсы тілінің 6 томдық энциклопедиялық түсіндірме сөздігі / 1-2-т..

17. Құраст.: Муайан Мухаммад. – Тегеран: «Амир Кабир», 1375 г.х. (1996 г.) – 1472 – 1302 с.

18. Қазақ сөздігі (Қазақ тілінің біртомдық үлкен түсіндірме сөздігі)/ Құраст.: Н.Уәли, Ш.Құрманбайұлы,

19. М.Малбақов, Р.Шойбеков және т.б. – Алматы: «Дәуір» баспасы, 2013. – 1488 б.