ҚАЗАҚСТАН МЕКТЕПТЕРІНДЕ АҒЫЛШЫН ТІЛІН ДЕҢГЕЙЛІК ОҚЫТУ: ОҚУШЫЛАРДЫҢ ОҚЫТУ НӘТИЖЕЛЕРІН БАҒАЛАУ ПРАКТИКАСЫ

Бұл мақала Қазақстан мектептеріндегі ағылшын тілін деңгейлік оқыту шеңберіндегі бағалау жүйесін талдауға арналған. Қазақстанда шет тілдерін оқыту үдерісіне тілдерге арналған CEFR жүйенің енгізілуі оқушылардың жетістігін бағалаудағы парадигманың өзгеруіне әкелді, бұл кезде бағалау мен оқуды ажырамас нәрсе ретінде қарастыру және бағалауды оқушылардың білімін қолдау құралы ретінде қабылдау керек. Бұл зерттеу оқушылардың оқу нәтижелерін бағалау әдістерін таңдаудағы қазақстандық мұғалімдердің басымдықтарын, сондай-ақ осы таңдауға әсер ететін факторларды зерттеу үшін қабылданды. Қазақстандық типтік оқу жоспарларындағы ағылшын тілін меңгерудегі сөйлеу дағдыларының құзыреттілігі CEFR әр жеке деңгейге ұсынған критерийлер мен дескрипторлар негізінде бағаланатындығын ескере отырып, өз тәжірибелерінде ұсынылған бағалаудың жалпы тұжырымдамасын бәрі бірдей қолдана бермейді. Зерттеу көрсеткендей, мұғалімдердің жаңа бағалау жүйесі туралы түсініктері бір сәтте өзгере алмайтындығында және оларды жалғыз өзі жасай алмайтындығында болды, олар тренингтердің сапасында, тәжірибе алмасуда және әдістемелік ұсыныстарда қолдауды қажет етеді.

1. Gosudarstvennyye obshcheobyazatel'nyye standart srednego i obshchego srednego obrazovaniya. Prikaz Ministra obrazovaniya i nauki Respubliki Kazakhstan ot 31 oktyabrya 2018 goda № 604 (s vnesennymi izmeneniyami i dopolneniyami № 182 ot 5 maya 2020 goda) [State compulsory standard of secondary and general secondary education. Order of the Minister of Education and Science of the Republic of Kazakhstan dated October 31, 2018 No. 604 (with amendments and additions No. 182 dated May 5, 2020)]. URL: https://nao.kz/loader/fromorg/2/22 (in Russian)

2. O vnesenii izmeneniy i dopolneniy v prikaz Ministra obrazovaniya i nauki Respubliki Kazakhstan ot 8 noyabrya 2012 goda № 500 "Ob utverzhdenii tipovykh uchebnykh planov nachal'nogo, osnovnogo srednego, obshchego srednego obrazovaniya Respubliki Kazakhstan". Prikaz Ministra obrazovaniya i nauki Respubliki Kazakhstan ot 17 avgusta 2020 goda № 350 [On amendments and additions to the order of the Minister of Education and Science of the Republic of Kazakhstan dated November 8, 2012 No. 500 "On the approval of standard curricula of primary, basic secondary, general secondary education of the Republic of Kazakhstan." Order of the Minister of Education and Science of the Republic of Kazakhstan dated August 17, 2020 No. 350]. URL: https://nao.kz/loader/fromorg/2/26 (in Russian)

3. Ob osobennostyakh uchebnogo protsessa v organizatsiyakh obrazovaniya Respubliki Kazakhstan v 2020-2021 uchebnom godu: Instruktivno-metodicheskoye pis'mo [On the peculiarities of the educational process in educational institutions of the Republic of Kazakhstan in the 2020-2021 academic year: Instructive and methodological letter] – Nur-Sultan: I. Altynsarin National Academy of Education, 2020. – 329 pp. URL: https://nao.kz/loader/fromorg/2/24 (in Russian)

4. Mozhayeva O.I., Shilibekova A.S., Ziyedenova D.B. (2017) Metodologiya sistemy kriterial'nogo otsenivaniya uchebnykh dostizheniy uchashchikhsya: Uchebno-metod. posobiye [Methodology of the system of criteria-based assessment of educational achievements of students: Teaching methodological reccomendations]. - Astana: JSC «Nazarbayev Intellectual schools». - 38 pp.

5. Davison, C., & Leung, C. (2009). Current issues in English language teacher-based assessment. TESOL Quarterly, 43(3). P. 393-415.

6. Andrade, H. L., Brookhart, S. M. (2019). Classroom assessment as the co-regulation of learning. Assessment in Education Principles Policy and Practice, 1–23. https://doi.org/10.1080/0969594X.2019.1571992

7. Bakken, A. S. (2019). Questions of autonomy in English teachers’ discursive practices. Educational Research, 61(1), 105–122. https://doi.org/10.1080/00131881.2018.1561202

8. Van der Kleij, F. M. (2019). Comparison of teacher and student perceptions of formative assessment feedback practices and association with individual student characteristics. Teaching and Teacher Education, 85, 175–189. https://doi.org/10.1016/j.tate.2019.06.010

9. Richards, J. C., Schmidt, R. (2010). Longman dictionary of language teaching and applied linguistics (4th ed.). Harlow: Pearson

10. Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods (2nd ed.). Newbury Park, CA: Sage Publications.

11. Pat-El, R. J., Tillema, H., Segers, M. (2013). Validation of assessment for learning questionnaires for teachers and students. British Journal of Educational Psychology, 83(1), P. 98-113. https://doi.org/10.1111/j.2044-8279.2011.02057.x

12. Black, P., Wiliam, D. (1998). Assessment and classroom learning. Assessment in Education, 21(1), P. 49-97. DOI:10.1080/0969595980050102

13. Davison, C., Leung, C. (2009). Current issues in English language teacher-based assessment. TESOL Quarterly, 43(3), P. 393-415.

14. Vattøy, K.-D., Smith, K. (2019). Students’ perceptions of teachers’ feedback practice in teaching English as a foreign language. Teaching and Teacher Education, 85, 260–268. https://doi.org/10.1016/j.tate.2019.06.024

15. Harks, B., Rakoczy, K., Hattie, J., Besser, M., Klieme, E. (2014). The effects of feedback on achievement, interest and self-evaluation: The role of feedback’s perceived usefulness. Educational Psychology, 34(3), 269–290. https://doi.org/10.1080/01443410

16. Hoy, A. W. (2000). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, New Orleans, LA. Session 43:22. Qualitative and Quantitative Approaches to Examining Efficacy in Teaching and Learning.