ҚЫТАЙ ТІЛІН ҮЙРЕНУШІ ҚАЗАҚ ТІЛДІ СТУДЕНТТЕРДІҢ ҚЫТАЙША СӨЙЛЕУ ТІЛІНДЕГІ ФОНЕТИКА ЖӘНЕ ГРАММАТИКАЛЫҚ ҚИЫНДЫҚТАРЫНА ТАЛДАУ

Қазақ және қытай тілдерінің фонетикалық жақтағы басты айырмашылықтарының бірі қазақ тілінде буын құрамында дауысты дыбыстар қатар қолданылмайды, қытай тілінде екі тіпті үш дауысты дыбыс қатар қолданылатын жағдайлар жиі кездеседі. Сол себепті, қазақ тілді студенттер үшін қытай тіліндегі кейбір дыбыстар мен буындарды дыбыстау айтарлықтай қиындықтар туғызады. Екіншіден, қытай тілі аналитикалық тілге жататындықтан, онда морфологиялық өзгеріс жоқтың қасы, қытай тілінде сөйлем ішінде сөздердің рет тәртібі мен көмекші сөздер маңызды рөл атқарады. Сөйлемдегі сөздердің орналасу реті де морфологиялық түрленуге бай қазақ тіліндегіден мүлде басқаша. Осындай себептерге байланысты қазақ тілді студенттер ана тілінің ықпалымен ауызекі тілде қытай тіліндегі сөйлем мүшелерінің ретін дұрыс орналастыра алмайды да, кейбір қателіктерге жол беріліп жатады. Аталған мақалада қытай тілін алғаш үйренуші қазақ тілді студенттердің сөйлеу тіліндегі фонетикалық және грамматикалық мәселелерге талдау жасалып, оларды игерудің әдіс тәсілдері көрсетілген.

1. Зиядаұлы Б. (2013) Қытай тілі фонетикасын оқытудағы кейбір өзекті мәселелер // ҚазҰПУ–нің Хабаршысы, «Көп тілді білім беру және шетел тілдері филологиясы» сериясы, №1, 137-138 бб.

2. ХуаңБоруң, ЛяуШүйдұң (2012) Қазіргі қытай тілі. 1-бөлім. Бейжің: Жоғары білім беру баспасы, 81 б.

3. СуньДыжинь (2005) Қытай тілі грамматикасының оқулығы. Бейжің: Бейжің тіл университетінің баспасы. 247-б.

4. Қалибекұлы Т. (2018) Қазіргі қытай тілінің грамматикасы (синтаксис). Алмты, «Мерей» баспасы. 122-б.

5. Лушунь, ЖаңКай, ЧыньШи, ШіЖияуый, ЛюШыхуей, ЗуоШаньдань (2014) Қытай тілінің жаңа практикалық курсы. –Бейжің: Бейжің тіл университеті, 43-44 бб.

6. ЯңЖижоу, ЛиНиң, СуйЯнь (2004) Қытай тілі оқулығы. 1-курстарға арналған, 2-бөлім. Бейжің: Бейжің тіл университеті, 58-59 бб.

7. Чю Жунь, ПыңЖіпиң, ЖаңНуей, ЖаңЛи (2017) Табысқа жетудің жолы. 1-бөлім. Бейжің: Бейжің тіл университеті, 61-64 бб., 18-19 бб.

8. ЛуФубо (1996) Шетелдіктерге арналған қытай тілінің практикалық грамматикасы. Бейжің: Бейжің тіл және мәдениет университеті, 206-207 бб

9. ХуаңБоруң, ЛиУей (2012) Қазіргі қытай тілі. 2-бөлім. Бейжің: Бейжің университеті, 60-61 бб.

10. ЖауЖиңминь, ХуЮуйшу, ЛуЖияньмиң (2003). Қытай тілінің жалпы теориясы. Шаңхай білім беру баспасы. 183-184 бб.

11. ЧыньТияньшунь, ЖуаңЛайруң (2009) HSK-де жиі қолданылатын көмекші сөздерге түсіініктеме. Бейжің тіл университеті баспасы. 143-147 бб.

12. ЧиХуяң, ЧыньЧаңлай, УУейшань, ЖаңИшың (2008) Қазіргі қытай тіліндегі көмекші сөздер жөнінде зерттеулер және шетелдіктерге қытай тілін оқыту. Фудань университет баспасы. 187-201бб.

13. МаЖияли (2014) Шетелдіктерге қытай тіліндегі экзистенциалдық сөйлемдерді оқытуға талдау. АньХуей әдебиеті жұрналы. 9-сан, 147-150 бб. https://www.xzbu.com/1/view-6106165.htm

14. Лили (2012) Шет елдік студенттердің экзистенциалдық сөйлемдерді қолданудағы қателіктеріне талдау. «Солтүстік әдебиеті» жұрналы. 2012-жыл 5-сан. https://www.xzbu.com/5/view-3080164.htm

15. Gong, Y., Lyu, B. & Gao, X. (2018) Research on Teaching Chinese as a Second or Foreign Language in and Outside Mainland China: A Bibliometric Analysis. Asia-Pacific Edu Res 27, 277–289. https://doi.org/10.1007/s40299-018-0385-2