Трансмедиалық франшизалардың семиотикалық зерттелу ерекшеліктері

Мақала трансмедиалық сторителлингтің нәтижесі болып табылатын медиа франшизалардың семиотикалық зерттелу ерекшеліктерін нақтылауға арналған. Трансмедиалық франшиза зерттелуі біршама семиотикалық ұғымдарды қайта қарауды талап етеді. Атап айтқанда, бұл мақалада медиа медиафраншизалардағы иконалық белгі ерекшелігі – трансмедиа сторителлинг өнімдері зерттеледі. Өз объектісімен біршама ұқсастық тудыратын иконикалық белгінің классикалық пирстік анықтамасы «денотсыз денот» сияқты қарама-қайшылыққа түседі, оның ішінде мұндай шығарманы құрайтын белгілердің шынайы өмірде референті болмайтынын анықтайды. Жұмыста У. Эко ұсынған иконалық белгі трактовкасын тарту, сондай-ақ М.-Л. Райан тұжырымдаған «минималды ауытқу принципін» қолдану арқылы осы қақтығысты шешуге тырысқан. Мақалада ойдан құрастырылған фикциональды шығармалардың кейіпкерлер мен детальдар бейнелері шынайы өмір объектілерінің (не бір бөліктерінің) жинақталған бейнелері болып табылады, осының нәтижесінде ойдан құрастырылған әлемнің локациялары мен персонаждары иллюзиясы туындайды және аудитория мүшелерінің сенімі сақталады  деген  қорытынды  жасалады.   Мақалада,  сонымен  қатар,  трансмедиалық  франшиза зерттеуінде «семиозис» жайындағы ұғым ерекшелігі анықталады. Ойдан құрастырылған әлем жағдайында, үнемі кеңейтілген және түбегейлі трансмедиалық сторителлинг арқасында франшизаның әрбір жаңа жұмысы оған енгізілген басқа мәтіндер үшін өзіндік интерпретатор болып табылатын нақты трансмедиа семиозымен айналысамын.

1. Jenkins H. (2007). Transmedia Storytelling 101 http://henryjenkins.org/2007/03/transmedia_storytelling_101.html

2. Jenkins H. (2006). Convergence Culture: Where Old and New Media Collide. New York. 309 p.

3. Медиафраншиза https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D1%84%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%88%D0%B8%D0%B7%D0%B0

4. Proctor W. (2019). Seriality, Sequentiality, and the Shifting Economies of Franchise Licensing // The Routledge Companion to Transmedia Studies. New York, London: Routledge. P.101-114.

5. Scolari C.A. (2009). Transmedia Storytelling: Implicit Consumers, Narrative Worlds, and Branding in Contemporary Media Production. International Journal of Communication. №3. P. 586-606.

6. Freeman M., Rampazzo Gambarato R. (2019). Transmedia Studies—Where Now? // The Routledge Companion to Transmedia Studies. New York, London: Routledge. P. 37-52.

7. Якобсон Р.О. (1978). О лингвистических аспектах перевода // Вопросы теории перевода в зарубежной лингвистике. Москва. С. 16-24. http://www.philology.ru/linguistics1/jakobson-78.htm

8. Zecca F. (2014). Comics in Motion: the Intersemiotic Translation of Comics into Film // Proceedings of the World Congress of the IASS/AIS 12th WCS Sofia 2014 New Semiotics. Between Tradition and Innovation. https://iass-ais.org/proceedings2014/view_lesson.php?id=150

9. Пирс Ч.С. (2000). Избранные философские произведения. – Москва: Логос. - 448 с.

10. Женетт Ж. (1998). Фигуры. В двух томах. Том 2. – Москва: Издательство Сабашниковых. - 944 с.

11. Лотман Ю.М. (1992). Семиотика культуры и понятие текста // Избранные статьи. Т. 1. Таллинн. http://www.philology.ru/literature1/lotman-92b.htm

12. Моррис Ч.У. (2001). Основания теории знаков // Семиотика: Антология. Москва: Деловая книга. Сс. 45 – 97.

13. Локк Дж. (1985). Опыт о человеческом разумении. Сочинения в 3-х томах. Том 1. Москва: Мысль. - 560 с.

14. Эко У. (1998). Отсутствующая структура. СПб: Петрополис, 1998. - 432 с.

15. Барт Р. (1994). S/Z. Москва: Ad Marginem, 1994. - 304 с.

16. Ryan M.-L. (1980). Fiction, Non-Factuals, and the Principle of Minimal Departure. Poetics, 9 (4). P.403 – 422.

17. Эко У. (2002). Шесть прогулок в литературных лесах. СПб: Симпозиум. 288 с.

18. Эко У. (2007). Роль читателя. Исследования по семиотике текста. СПб: Симпозиум. 502 с.

19. Parmentier R. J. (1994). Signs in Society. Studies in Semiotic Anthropology. Bloomington and Indianapolis. 226 p.

20. Carvalho Alzamora, G. (2019). A Semiotic Approach to Transmedia Storytelling. The Routledge Companion to Transmedia Studies. New York, London: Routledge. P. 595 – 606.