Preview

Қазақ Ұлттық Қыздар Педагогикалық Университетінің Хабаршысы

Кеңейтілген іздеу
№ 4 (2021)
Шығарылымды жүктеу PDF (Russian)

ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯ 

7-18 215
Аннотация

Мақалада қазіргі таңдағы өзекті мәселелердің бірі ретінде жоғарғы мектептегі білім алушылардың танымдық белсенділігін интербелсенді оқыту әдістері арқылы арттыру мәселесі қарастырылған. Осыған орай зерттеу мәселесінің теориялық негіздеріне қысқаша шолу беріліп, тәжірибелік тұрғыдан шағын зерттеу жұмысының нәтижелеріне талдау жасалған. Атап айтсақ, мақалада теориялық тұрғыдан оқытудың интербелсенді әдістері туралы жалпы түсінік беріліп, оның қағидалары мен мақсаттары ашылған. Әдістемелік тұрғыдан интербелсенді сабақты өткізудің алгоритмі айқындалған. Сабақтың әр кезеңінің мазмұнына сипаттама берілген. Сабақтың әр тақырыбы бойынша ойлау операцияларын дамыту, визуализацияны, идеяларды біріктіруді және т. б. дамыту барысында сыни және шығармашылық ойлау дағдыларын қалыптастыруға ықпал ететін зияткерлік тапсырмалар жүйесі қарастырылған. Дәрістің жаңа оқу материалын хабарлау кезіңде студенттерге ақпаратты сыни өңдеуге ықпал ететін тапсырмалар қатары зерделенген. Сондай-ақ эмпирикалық тұрғыдан қазіргі таңдағы ЖОО-дағы педагогикалық білім беру бағдарламалары бойынша білім алушылардың оқыту процесінде интербелсенді оқыту әдістерінің қолдану деңгейі зерделенген. Тәжірибелік зерттеу барысында бақылау, әңгіме, сауалнама әдістері қолданылған. Алынған зерттеу нәтижелеріне орай, оқытудың интербелсенді әдістері арқылы студенттердің танымдық белсенділігін арттыру үлгісі әзірленіп, бірқатар әдістемелік ұсыныстар берілген.

19-31 132
Аннотация

Мақала көп мәдениетті білім беру мәселесін зерттеуге арналған, онда барлық аспектілер терминологиялық - концептуалды аппаратта көрініс тапқан ғылыми негіздемелердің қажетті дәрежесін алмаған. Шығарылымның тарихын зерттеу айтылған мәселенің өзектілігі мен күрделілігі туралы айтуға мүмкіндік береді. Мақала авторлары әртүрлі елдердің ғалымдары қойған сұрақтың күрделілігін ашатын алты негізгі позицияны келтірді. Зерттеу нәтижелері мен респонденттердің сауалнамасы әлеуметтік-мәдени жағдайдың ерекшеліктерін ескере отырып, кәсіби іс-әрекетті жүргізуге қажет көпмәдениетті білім беру шеңберінде арнайы білімді қалыптастырудың өзектілігін көрсетті. Студенттерге көпмәдениетті білім берудің қазіргі мәселелерін, көпмәдениетті білім беру идеяларының пайда болуы мен қалыптасу тарихын білу талап етіледі. Салыстыру мен жалпылау әдістері осы мақала авторларына этномәдени және кәсіби құзыреттілікті дамыту құралы ретінде қазіргі заманғы көпмәдениетті білім беру проблемаларының ауқымын анықтауға мүмкіндік берді. Көпмәдениетті білім берудің міндеттері мен мазмұнын анықтау бойынша респонденттер сауалнамасының нәтижелері ұсынылған. Осы нәтижелер негізінде әлеуметтанулық сауалнама арқылы қалыптастырылған, көпмәдениетті білім беру идеяларының бағыттары мен тұжырымдамалық ережелері ұсынылады. Зерттеудің практикалық маңыздылығы көпмәдениетті ортада кәсіби қызметті жүзеге асыру құзыреттіліктерінің жиынтығын қалыптастыруға бағытталған.

32-40 112
Аннотация

Мақала авторлары осы Тұжырымдаманың негізін қалаушылар М.Каланцис пен Б. Коуп шығармаларындағы мультимодальдық педагогикалық дизайн тұжырымдамасын қарастырады, олар мультимодальдық педагогикалық дизайнды жүзеге асыру қажеттілігін жаңа, дидактикалық емес цифрлық педагогиканың қалыптасуымен және студенттердің, әсіресе басқа мәдениеттің эмоционалды белсенділігін арттыру қажеттілігімен байланыстырады. мәдени контекстке ену керек. Ресейлік режиссер А. Звягинцев фильмдер мен веб-сайтты пайдалану мысалында мультимодальды педагогикалық дизайнды қолдану тәжірибесі талданады. Экзистенциалды кинематографтың дәстүрлерін дамытып, фильмдерінде күрделі интертекстуалды және мәдени бағытталған көркем тіл құратын. Авторлар Орал федералды университетінің Медиа-білім беру орталығының (Таганрог) ғалымдарын және шетелдік әріптестерін белгілі бір пәндерді оқуға болатын мультимодальды педагогикалық дизайн құралдарының бірі ретінде кинематографияның әлеуетін талқылауға тартады. Қорытынды: қазіргі заманғы кино және әлеуметтік медиа, веб-сайттар, блогтар сияқты білім беру мен экзистенциалды тәжірибені түрлендірудің заманауи мультимодальды құралдарын қолдана отырып, аудиторияның назарын сәтті тартып, ұстап тұруға болады.

41-53 134
Аннотация

Жұмыста студенттердің өзіндік жұмысын және оны бақылауды жетілдірудің кейбір бағыттары, атап айтқанда, студенттердің ЖОО-дағы өзіндік жұмысының жастар арасында жаңа дағдыларды қалыптастыруға бағытталған үйлесімділігі қарастырылады, онда көп нәрсе осы қызметті жоспарлауға, оны басқаруға және бақылауды жүзеге асыруға, қазіргі білімнің инновациялық сипатына сәйкес келеді. Студенттер өзіндік жұмысын ұйымдастырудың жалпы проблемасында оны бақылаудың формалары мен әдістері маңызды орын алады, оның мақсаты студенттің жұмысын жандандыру, оның ақыл-ой еңбегінің өнімі үшін жауапкершілікті арттыру болып табылады. Авторлар оқу процесін, оның ішінде студенттердің өзін-өзі оқыту процесін басқару үшін алынған ақпаратты пайдалану мәселесін егжей-тегжейлі қарастырады, студенттердің өзіндік жұмысты сәтті орындауын ұйымдастыру және бақылау жүйесінің өзіндік нұсқасын ұсынады. Студенттердің өзіндік жұмысын бақылаудың осындай жүйесін ("микросынақтар") жүзеге асырудың міндетті шарты-студент семестр ішінде орындауға міндетті, барлық тапсырмалардың күрделілігі туралы жеткілікті сенімді ақпараттың болуы керек. Онсыз жүйе жұмыс істемейді, ағымдағы үлгерімді бақылау жүйесі оны қабылдаған оқу әдістемесімен келіспей-ақ жұмыс істемейді. Авторлар ұсынылған жүйеде міндетті тапсырмалармен байланысты тәуелсіз жұмыстың бір бөлігі ғана басқарылатындығын атап өтті. Студенттердің өзіндік жұмысының нақты уақыт шығындарын анықтау үшін, оның жеке элементтерін орындау үшін келесі әдістер қолданылды: жекелеген элементтердің еңбек сыйымдылығы туралы оқытушыларды сараптамалық бағалау; оқытушының қатысуымен (сабақтан тыс уақытта) студенттердің өзіндік жұмысын бақылау әдісімен нақты уақыт шығындарын анықтау; студенттердің өзіндік сабақтарын өздігінен суретке түсіру; студенттердің өзіндік жұмыстарының жеке элементтерін орындау үшін оқытушылардың өзіндік уақыт шығындарын эксперименттік анықтау. Мақалада СӨЖ негізгі бағалау құралдарының еңбек сыйымдылығын талдау нәтижелері, сондай-ақ өзіндік жұмыстың бір элементіне орташа уақыт шығындары көрсетілген. Міндетті тапсырмалардың орындалуын бақылау жүйесін қалыптастыруға қойылатын негізгі талаптар келтірілген.

54-64 141
Аннотация

Бұл мақалада студенттердің жоғары оқу орнындағы өзіндік жұмыс процесінде өзін-өзі ұйымдастыруға дайындығын қалыптастыру мәселесі қарастырылады. Мақалада педагогикалық модельдеу тақырыбы қарастырылады. Педагогикалық модельдің мазмұнды блогының инвариантты және ауыспалы бөліктерінің оқушылардың өзіндік жұмысқа дайындығын қалыптастыруға әсерін салыстыру келтірілген. Мақаланың мақсатыөзіндік оқу процесін ұйымдастыру кезінде оқушылардың дайындығын қалыптастырудың тиімділігіне модельдің мазмұндық блогының әсерін талдау. Студенттердің жоғары деңгейдегі дербес белсенділікке біртіндеп көшу арқылы өзіндік жұмысты орындауға бағдарлануына, сонымен қатар университеттің дайындығын дамытуға бағытталған арнайы курсты, заманауи білім беру бағдарламалары мен электронды білім беру бағдарламаларын енгізуге ерекше назар аударылады. бенчмаркинг технологиясы арқылы оқушылардың өз бетінше жұмыс жасауы. Автор озық тәжірибеге сүйене отырып, жалпы педагогикалық модельді және, атап айтқанда, оқу үдерісінде мазмұндық блокты бейімдеу мен енгізуге назар аударады. Мақалада зерттеушілер Эррера, Штофф және басқалардың көзқарастары талданады. Оқушылардың өзіндік жұмысқа дайындығының қалыптасуына әсер ететін факторлар туралы мәселе әлі де талас тудырады және одан әрі зерттеуді қажет етеді.

65-72 181
Аннотация

Эмоционалды күйзеліс синдромы қазіргі уақытта әдебиетте жиі зерттеліп, сипатталғанымен, ол әлі күнге дейін психикалық ауру ретінде танылмады. 11-інші қайта қаралған аурулардың халықаралық жіктелуі (ICD-11) эмоционалды күйзеліс синдромын кәсіби психикалық бұзылулар санатына қосады. Бұл мақалада емдеудің күрделілігі мен ұзақтығын көрсету үшін эмоционалды күйзеліс синдромының феноменологиясы сипатталған. Дж. Герберт Фрейденбергер сипаттаған эмоционалды күйзеліс синдромының эволюциясы және оның жеке кезеңдері Кристина Маслахтың эмоционалды күйзелісінің үш негізгі өлшемімен бірге ұсынылған. Күйіп қалу синдромын емдеу көбінесе ұзақ және күрделі процесс болып табылады. Бұл құбылысты суреттеу үшін автор эмоционалды күйзеліс синдромы диагнозы қойылған және кейіннен экзистенциалды талдау түрінде жеке психотерапиядан өткен клиенттер тобымен өзінің жеке терапевтік тәжірибесіне сілтеме жасайды. Психотерапия әдісі ретінде Альфред Ленгленің экзистенциалды талдауы толыққанды өмірдің алғышарттары ретінде төрт жеке мотивация тұжырымдамасымен жұмыс істейді. Бұл контекстегі эмоционалды күйзеліс синдромы ұзақ уақыт сарқылу нәтижесінде іс-әрекеттің мағынасын жоғалту деп түсініледі.

ЖАРАТЫЛЫСТАНУ 

74-83 142
Аннотация

Бұл зерттеуде балқу-еру және жоғары температурада қыздыру туралы төртінші сынып оқушыларының түсініктерін компьютерлік оқыту жоққа шығарады ма деген мәселені анықтау қойылды. Зерттеуді экспериментальды топ тестілеуге дейін және тестілеуден кейін жоспарға сәйкес дайындады. Ең басты жиынтықты 2014-2015 оқу жылы Түркия, Нигде қаласының бастауыш сынып оқушылары құрады. Жиынтыққа Нигде қаласы Есильгольчук ауданының үш бастауыш мектебінен 96 оқушы қатысты. Зерттеу төрт апта ішінде жалпы алғанда 12 сағатқа созылды. Зерттеуші компьютерлік оқыту көмегімен экспериментальды оқушылар тобы үшін Morpha Campus видеоролигі мен анимациясын және Білім беру ақпараттық желісіндегі (EBA) Okulistic электронды контентін пайдаланған. Сенімсіз тұжырымдама тесті эксперименттік, сондай-ақ, бақылау топтары оқушыларымен өткізілді. Мәліметтер t-тест және айқас кестесімен талданған болатын. Мәліметтерді талдау үшін SPSS Statistics 22 бағдарламалық қамту қолданылды. EBA-дағы Morpha Campus және Okulistic электронды контент нәтижесінде экспериментальды топ студенттерінің көбірек шатасулары анықталды. Сонымен қатар, Білім беру ақпараттық желісі (EBA) көмегімен оқыту кезіндегі анықталған шатасулар төмендетілді.

ФИЗИКА, МАТЕМАТИКА, ИНФОРМАТИКА 

85-97 136
Аннотация

Мақалада қарапайым математикалық амалдарды қайталап қолдану арқылы жаңа операторлық амалдардың пайда болатындығына және олардың тұрмыста, ғылыми–техникалық үдерістерде қолданыс табатындығына назар аударылады. Осы ойдың мысалы ретінде мектеп математикасынан белгілі арифметикалық және геометриялық прогессиялардың қарапайым амалдардың қайталануынан туындайтыны көрсетілген. Сондай-ақ, жоғары ретті туынды ұғымы да туындылау амалы қайталап қолданудан шығатынына көңіл аудара отырып, мақаланың қортынды бөлігінде, жоғары ретті туындысымен берілген белгісіз функцияны анықтау туралы дифференциалдық теңдеу үшін бастапқы есеп, мәселесі қарастырылады. Әрине, бұл есепті шешуде мектеп оқушысынан талап етілетін түйіткілді, нәзік танымдық қабілетті қажетсінетін жерлері де жоқ емес. Мысалы, жоғарғы шегі айнымалы интеграл арқылы берілген функция, бөліктеп интегралдау амалын осындай функцияларға қолдану тағы басқа түрлендірулер жүргізу оқытушыдан түсіндіру барысында үлкен шеберлікті, ал оқушыдан игеру аясында едәуір дайындықты керек етеді. Мақаланың арғы мақсаты орта мектепте дифференциалдық теңдеулерді тереңдете, қолданыс аясын кеңейте оқыту екендігіне көңіл қоямыз. Ендеше дифференциалдық теңдеулерді интегралдау әдістерін мектеп математикасының педагогикалықәдістемелік шеңберінде баяндау – басты мәселе. Мектепте негізгі мәселелер үзіліссіз дифференциалданатын функциялар класында қарастырылатын болғандықтан дифференциалдау және интегралдау амалдарын өзара кері амалдар деп есептеуге болады. Бұл қойылып отырған мәселені шешуге мол ықпалын тигізбек. Жұмыста n - ші ретті теңдеуді қарастырдық. Жеңілдік үшін, 3-4 – ретті теңдеулермен шектелуге болатынына зейін қоямыз.

ФИЛОЛОГИЯ 

100-113 145
Аннотация

Мақала феминистік лингвистика тұрғысынан социолингвистикалық көзқарас аясында жасалған және қазіргі баспасөз материалдарында ағылшын, француз және орыс тілдеріндегі феминитивтердің қолданылу ерекшеліктерін айқындайды. Зерттеудің негізгі мақсаты – гендерлік нақтылау және бейтараптандырудағы үш тілдің стратегияларын зерттеу және салыстыру болып табылады. Бұл мәселе бойынша білімнің жеткіліксіздікі, сондай-ақ бүгінгі күні болып жатқан белсенді феминистік қозғалыстар бұл зерттеудің өзектілігін көрсетеді. Үздіксіз іріктеу әдісімен жинақталған мәліметтерді зерттеу нәтижесі көрсеткендей, үш тіл де әйелдер айналысатын мамандықтарға қатысты болғанымен, ер адамдарға қатысты лексемаларға жүгінеді. Сондай-ақ талдау ағылшын тілінде француз және орыс тілдеріне қарағанда гендерлік таңбалауларды жоюдың лингвистикалық құралдарының көбірек екенін және сәйкесінше ағылшын тіліндегі публицистикалық дискурста гендерлік бейтарап лексемалардың қолданылуы жиі кездесетінін көрсетті. Ағылшын тіліндегі публицистикалық дискурсты зерттеудің бір бөлігі ретінде британдық және американдық басылымдар бөлек қарастырылды, бірақ олар феминитивтерді немесе гендерлік бейтараптандыру әдістерін қолдануда ешқандай түбегейлі айырмашылықтарды анықтаған жоқ.

114-125 134
Аннотация

Болашақ мамандарды шет тілдерінде сапалы оқытуды заманауи білім беру технологиялары арқылы оқу процесін қайта құру арқылы жүзеге асыруға болады. Білім беру мақсаттарына табысты қол жеткізу үшін оқушылардың базалық білімін, олардың оқуға дайындығын, білім беру артықшылықтарын, қызығушылықтарын тану және оқу процесін саралай отырып, оларға тиісінше ден қою маңызды. Дифференциалды оқыту дегенімізбір топ ішінде әртүрлі қабілеттері бар студенттерді оқытуға деген көзқарас. Сараланған оқытудың мақсаты-жеке білім беру қажеттіліктерін қанағаттандыру және оқу процесінде көмек көрсету арқылы әр оқушыны оқытуда жеке жетістікке жету. Мақалада шет тілдерін оқытудың тиімді құралдарының бірі қарастырылады ("Ақпараттық жүйелер" білім беру бағдарламасының мысалында) білім алушылардың қабілеттерін, қызығушылықтарын және білім беру қажеттіліктерін ескере отырып, оқу материалын игеру көлемі мен тереңдігін таңдауға мүмкіндік беретін деңгейлік саралау. Деңгейлік саралау идеясын жүзеге асыру студенттердің қосымша өзіндік жұмыс үшін бөлімді міндетті түрде зерттей отырып, белгілі бір оқу кезеңдерінен өтуінен тұратын әдістемелік модельмен ұсынылған. Ұсынылған модель әр оқушының шет тілін меңгеру деңгейін, жеке ерекшеліктері мен білім беру қажеттіліктерін ескереді.

126-135 169
Аннотация

Қашықтықтан оқыту технологияларын қолдана отырып оқыту балалардың білім алу мүмкіндіктерін едәуір кеңейтеді, көптеген жағдайларда оқушылардың негізгі жалпы білім беру бағдарламасын толық білім беруде меңгеруін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Өзектілік пандемия кезеңінде қашықтықтан білім беруге көшу қажеттілігіне байланысты. Қазіргі уақытта қазіргі заманғы техникалық оқыту құралдарын қолдану білім беру және ақпараттық мәдениеттің кең таралған құбылысына айналды, бұл жалпы білім беру тәсілін және шет тілдерін оқытуды айтарлықтай өзгертті. Біздің елімізде ақпараттық білім беру технологиялары қарқынды дамып, оқытудың дәстүрлі түрлерімен бірге білім беру процесінде өз орнын сенімді түрде ала бастады. Бұл мақала ағылшын тілі сабақтарында оқушылардың дистанциялық оқуын талдауға және қолдану әдістемесін сипаттауға арналған. Зерттеудің негізін ғылыми-әдістемелік әдебиеттерді теориялық зерттеу және жалпылау, сондай-ақ зерттеу тақырыбымен байланысты Интернет – ресурстар құрайды; талдау және жалпылау сияқты ғылыми әдістер қолданылады. Қашықтықтан оқыту қазіргі білім беру моделінің ажырамас бөлігі болып табылады. Мақалада келесі зерттеу әдістері қолданылады: ғылыми және әдістемелік әдебиеттерді, қазақстандық және шетелдік ғалымдардың жұмыстарын талдау және жалпылау, әдістемелік талдау, соның барысында қашықтықтан оқытудың қолданыстағы модельдері мен технологиялары зерттелді. Жұмыстың нәтижелері - автор білім беру процесінің сапасы мен оның тиімділігі білім алу процесін жеңілдететін қашықтықтан оқытуды дұрыс ұйымдастыруға тәуелділігін анықтайды.



ISSN 2306-5079 (Print)