Қазақстан мектептеріндегі реформалардың тиімді іске асуының алғышарты - мұғалімдердің білімі мен кәсібилігі болып саналады (OECD, 2014). Аталмыш реформалардың аясында, Қазақстан мұғалімдердің біліктілігін арттыруға, мұғалімдерді әлеуметтік қолдауға және мектеп инфрақұрылымын белсенді түрде дамытуға инвестициялар салуда. Дегенмен, педагогикалық кадрлар дайындау орта білім беру саласындағы реформалардан тысқары қалып қойды (Yakavets et al., 2017). Мектеп деңгейіндегі реформалар аясында мұғалімнің кәсіби шеберлігі мен біліктілігі белсенді түрде талқыланғанымен, педагогикалық университеттер аясында келешек мұғалімдер кәсіби тұлғасының қалай қалыптасатындығы жөнінде жасалған зерттеулер жоқтың қасы. Осылайша, аталмыш зерттеу келешек мұғалімдердің кәсіби тұлғасын, яғни, мұғалімдер кәсіби тұлғасының дамуына қандай факторлар әсер ететіндігін зерттеуге бағытталған. Қазақстандағы бір педагогикалық университетте 4-ші (бітіруші) курс студенттерінің тәжірибесін зерттеу мақсатында кейс-стади әдісі қолданылды. Зерттеу аясында келешек мұғалімдердің кәсіби тұлғасы, кәсіби практикалардың сапасы мен олардың эмоционалдық ахуалдары арасында байланыстың бар екендігі анықталды. Кәсіби сәйкестікті дамыту жоғары эмоционалды процесс ретінде қарастырылады, оның шеңберінде педагогикалық университеттер өздерінің академиялық бағдарламаларына өзіндік рефлексия мен эмоционалды хабардарлықты біріктіруі керек.

Зерттеудің алғы шарттары: Қазіргі білім берудің жаһандық сипаты мен дарындылықты зерттеудегі халықаралық ынтымақтастық дарындыларды қолдайтын ұйымдармен тығыз байланыс орнату және осы саладағы озық тәжірибе алмасу қажеттілігін туғызады.

Зерттеу мақсаты: Еуропа елдеріндегі дарынды балаларды қолдайтын ұйымдар жүйесі туралы мәліметтерді жинақтау, оларды мәліметтер базасы түрінде көрсету.

Зерттеу әдістері: Негізгі зерттеу әдісі Еуропа елдеріндегі дарынды балаларды қолдайтын әртүрлі типтегі ұйымдардың жұмысын іздеу және талдау, сондай-ақ қызметінің теориялық және әдістемелік негіздерін анықтау болды.

Зерттеу нәтижелері: Еуропа елдеріндегі дарынды балаларды қолдау бойынша Ф.Гагненің дифференциалды моделі, Х.Гарднердің көп интеллект концепциясы, Д.Рензулли СЭМ байыту моделі, «Турникет» білім беру үлгілері және «Актиотоп» теориялық және әдістемелік негіздеріне шолу жасалды. Жалпыеуропалық және халықаралық, сонымен қатар аймақтық ұйымдардың қызметі сипатталған, олардың көпшілігі мұғалімдердің, ғылыми қызметкерлердің және дарынды балалар ата- аналарының мемлекеттік емес бірлестіктері болып табылады. Жоғары қабілеттілік жөніндегі Еуропалық кеңес (ECHA), Еуропалық дарындыларды қолдау желісі (ESTN), IQ Mensa интеллект коэффициенті жоғары адамдарға арналған коммерциялық емес ұйымы, дарындыларды Халықаралық зерттеу орталығы (ICBF) сияқты ұйымдар қызметінің ерекшеліктері, дарындылар білім беру саласындағы халықаралық сарапшылар желісі (IPEGE), Португалиядағы дарындыларды зерттеу және көмек көрсету ұлттық қауымдастығы (ANEIS), венгрлік дарындыларды қолдау ұйымдарының қауымдастығы (MATEHETSZ), Швейцариядағы дарынды балаларға арналған ата-аналар қауымдастығы (EHK) және Италиядағы дарындыларға білім беру бойынша ата-аналар қауымдастығы (AGET), университеттер мен қайырымдылық ұйымдары қызметінің ерекшеліктері айқындалады.

Қорытынды: Тәлімгерлік, коучинг және өзінің оқу процесін өз бетінше құра білу арқылы жүзеге асырылатын білім беруді даралау идеялары кеңінен таралғаны атап өтіледі. Жалпыеуропалық үрдіске айналған, соның ішінде балаларға ғана емес, сонымен бірге олармен жұмыс істейтін ата-аналар мен мұғалімдерге де көмек көрсету бойынша дарындыларды қолдаудың желілік принципі бекітілген. Дарынды балалармен жұмыс істеуге Еуропаның ең ірі университеттері, қуатты қоғамдық және қайырымдылық ұйымдары тартылған.

ЮНЕСКО-ның ресми деректеріне сәйкес, қазіргі уақытта шұғыл қорғау тізілімі материалдық емес мәдени мұраның өміршеңдігіне қауіп төніп тұрған 76 элементін қамтиды. Олардың кейбіреулері дәстүрлі қолөнерге қатысты элементтерді құрайды. Мақала авторының далалық зерттеулері және Қазақстанның әртүрлі өңірлерінен келген шеберлер сұхбаттасуы материалдары бойынша қазақ дәстүрлі қолөнерінің кейбір түрлері шұғыл қорғауды қажет етеді. Олардың ішінде, түкті және түксіз кілем тоқу, сүйек ою өнері, музыкалық аспаптарға табиғи ішектер жасау, зергерлік өнердің кейбір әдістері, т.б. Белгіленгенге байланысты осы мақала әлемдік контексте дәстүрлі қолөнерді қолдау, қорғау және сақтау тәжірибесін талдауға арналған осы саладағы қазіргі заманғы үрдістермен танысып қана қоймай, сонымен қатар Қазақстандағы дәстүрлі қолөнерді қорғау стратегиясының негізгі тұстарын белгілеуге мүмкіндік береді. Автор бұл аспектіні қазақтың түкті кілем тоқу призмасы арқылы қарастырады. Әрине, дәстүрлі қолөнердің өміршеңдігі оларды қорғау бойынша ойластырылған шаралар кешеніне, оның ішінде қаржылық тетіктер ғана емес, сонымен қатар барлық жылжыту инфрақұрылымын құру: маркетингтік технологияларды қолданудан бастап білім беру жүйесіне арналған оқу құралдарын әзірлеуге байланысты болады. Мақаланың негізгі бағыты әлемдік контексте дәстүрлі қолөнерді қолдау, қорғау және сақтау тәжірибесін жедел қорғауды және талдауды қажет ететін МЕММ тізіміне енгізілген элементтерге бағытталған. Өз элементтерін осы тізімге енгізуге бастамашы болған елдердің географиясы өте ауқымды, ал олардың осы бағыттағы тәжірибесі Қазақстан үшін перспективалы болып көрінеді. Өйткені, қолөнер дәстүрлі мәдениеттің терең қабаттарымен: әлем бейнесі, идеялар, рәсімдер, т.б. байланысты.

2022 жылы Якутия білім берудің 100 жылдығын атап өтті. Мақалада Якутиядағы кәсіби музыкалық білім берудің пайда болуынан бастап музыка саласындағы жоғары оқу орындарының қалыптасуына дейінгі қысқаша шолу берілген. Республиканың ең көне оқу орындарының, бірінші республикалық музыка мектебінің, Якут музыкалық училищесінің (колледжінің) тарихы келтіріледі. Якутияда фортепианода білім берудің үшінші кезеңінің анықтамалық нүктесі 1993 жылы С(Я)Р Жоғары музыка мектебі — үш сатылы оқыту жүйесі бар оқу орны — бастауыш, орта және жоғары оқу орны ашылды. Бұл музыкалық білім беру жүйесіндегі сапалы секірісті білдіреді, Якутияда алғаш рет жоғары білікті музыканттарды даярлау басталды. Мақалада негізгі назар республикада қарқынды музыкалық өмірді ұйымдастыра отырып, жаңа мәдени және рухани орта құрған ЖММ-ysң көп қырлы қызметін ашуға аударылады. Автор ЖММ түлектерінің бәсекеге қабілеттілігі олардың шетелдегі сұранысымен расталатындығына мысалдар келтіреді. Мақаланың екінші бөлімінде Якутия мен Қытайдың жас фортепиано мәдениеттері дамуының жалпы белгілері зерттелген. Екі елдің фортепиано өнері пайда болуы мен қалыптасуына қысқаша шолу жасалды. Екі ұлттық фортепиано мәдениеті де еуропалық музыкалық модельдің еуропалық емес ұлттық мәдениетіне бейімделуінен қалыптасады. Сонымен қатар, Еуропалық фортепиано өнерін игеруге басымдық беру ұлттық бірегейліктің жоғалуына әкелген жоқ.

Мақала трансмедиалық сторителлингтің нәтижесі болып табылатын медиа франшизалардың семиотикалық зерттелу ерекшеліктерін нақтылауға арналған. Трансмедиалық франшиза зерттелуі біршама семиотикалық ұғымдарды қайта қарауды талап етеді. Атап айтқанда, бұл мақалада медиа медиафраншизалардағы иконалық белгі ерекшелігі – трансмедиа сторителлинг өнімдері зерттеледі. Өз объектісімен біршама ұқсастық тудыратын иконикалық белгінің классикалық пирстік анықтамасы «денотсыз денот» сияқты қарама-қайшылыққа түседі, оның ішінде мұндай шығарманы құрайтын белгілердің шынайы өмірде референті болмайтынын анықтайды. Жұмыста У. Эко ұсынған иконалық белгі трактовкасын тарту, сондай-ақ М.-Л. Райан тұжырымдаған «минималды ауытқу принципін» қолдану арқылы осы қақтығысты шешуге тырысқан. Мақалада ойдан құрастырылған фикциональды шығармалардың кейіпкерлер мен детальдар бейнелері шынайы өмір объектілерінің (не бір бөліктерінің) жинақталған бейнелері болып табылады, осының нәтижесінде ойдан құрастырылған әлемнің локациялары мен персонаждары иллюзиясы туындайды және аудитория мүшелерінің сенімі сақталады  деген  қорытынды  жасалады.   Мақалада,  сонымен  қатар,  трансмедиалық  франшиза зерттеуінде «семиозис» жайындағы ұғым ерекшелігі анықталады. Ойдан құрастырылған әлем жағдайында, үнемі кеңейтілген және түбегейлі трансмедиалық сторителлинг арқасында франшизаның әрбір жаңа жұмысы оған енгізілген басқа мәтіндер үшін өзіндік интерпретатор болып табылатын нақты трансмедиа семиозымен айналысамын.

Инклюзивті математикалық білім беру жалпы оқушыдан бөлек мұғалімдерге де жаңа мәселелер туындатып отырғандықтан мақалада инклюзивті білім беруде 5 - сынып үшін «Математика» пәнін оқыту барысында ойын технологияларын қолдану мүмкіндіктерін зерттеу қарастырылған. Ұлыбритания, Өзбекстан және Қазақстан елдерінде инклюзивті білім беру мәселелері сараланып, әрбір елдің ұсыныстары, қолданып жүрген әдіс-тәсілдері зерттеліп, талдау жасалған. Үйден білім алатын ерекше қажеттілігі бар 5 - сынып оқушысына сабақ беру барысында зерттеу жұмысы жүргізілді. Ол ерекше қажеттілігі бар оқушының білімге деген құштарлығын оятуға бағытталған. «Математика» пәнін оқыту барысында кездескен қиыншылықтар айқындалып, тиімді оқыту технологиялары таңдалып, тапсырмалар жүйеленді. Инновациялық технологиялар арқылы, оның ішінде ойын технологиясын қолдану барысында тапсырмаларды қызықты етіп дайындау оқушының ойлауы мен шығармашылық қабілеттерін дамытатыны анықталды. Зерттеу барысында халықаралық және отандық ғылыми мақалалардағы, оқулықтарда келтірілген педагогика және психологиялық, әдістемелік мәселелер және оларды шешудегі ұсыныстар қолданылды. Зерттеу жұмысының нәтижесінде жасалған тұжырымдар арқылы үйден білім алатын ерекше қажеттілігі бар оқушыларға математикадан білім беруде мұғалімдерде кездесетін қиыншылықтарды шешуге көмектесетін әдістемелік ұсыныстар жасақталды.

Қытай тілін шетел тілі ретінде үйрену, қытай тілі бойынша шеттілдік коммуникативтік құзыреттілікті қалыптастыру қазіргі таңдағы шетел тілі бойынша құзыреттілікке негізделген шеттілдік білім беру парадигмасының басты бағыты. Ал шетел тілін меңгеру сөйлеу әрекетінің түрлері арқылы жүзеге асады. Тыңдалымды өзіне тән ерекшеліктер салдарынан қытай тілін меңгеру кезіндегі ең күрделі сөйлеу әрекетінің түрі. Сол себепті қытай тілін үйренуде тыңдалым бойынша жиі жіберілетін қателіктерді саралау, оларды болдырмас мақсатында жүргізілетін жұмыстар, қолданылатын тәсілдерді анықтау зерттеу мақаламыздың мақсаты болды. Қойылған мақсатқа жету үшін және қолданылған әдістердің тиімділігін анықтау үшін сандық зерттеу әдісі бойынша қытай тілін шетел тілі ретінде оқып жатқан студенттерге тәжірибелік-эксперименттік жұмыс жүргізілді. Зерттеуіміздің нәтижесі бойынша тыңдалым барысында орын алатын қателіктер айтылым барысында да жіберіледі және керісінше студенттердің айтылым барысында дұрыс дыбыстауда жіберетін қателіктері олардың тыңдалым кезінде сол дыбыстарды түсінбеуіне алып келеді, одан бөлек тыңдалым кезінде жіберілетін қателіктер жүйеленді және оларды шешу жолдары ұсынылды және қолданылған әдістер бойынша эксперименттік топ студенттері бақылау тобының студенттеріне қарағанда жоғары көрсеткіш көрсетті.