Бұл зерттеу ауыл мұғалімдерінің ауылдық мектептердегі негізгі мүдделі тараптар, соның ішінде мектеп басшылары, мұғалімдер, оқушылар, ата-аналар және білім беру көшбасшылары тұрғысынан кездесетін мәселелер мен мәселелерді, сондай-ақ мүдделі тараптардың пікірлеріне негізделген мүмкін ұсыныстарды қарастырады. Зерттеудің қолданыстағы әдебиеттері мен теориялық негіздерін зерттеу ауыл мектебіндегі білім беру проблемалары ауыл мұғалімдерінің кәсіби қызмет жағдайларына да әсер ететіндігін көрсетті.
Бұл зерттеу сандық және сапалық зерттеулерді қамтитын аралас зерттеу әдістерінің дизайнын қолданды: сауалнама және жартылай құрылымдалған сұхбат. Сандық сауалнамаға Қазақстанның 40 ауыл мектебінен 200-ден астам мұғалім қатысты, бірақ тек 125 қатысушы жауап берді. Алматы, Қызылорда, Оңтүстік Қазақстан, Маңғыстау және Шығыс Қазақстан облыстарының ауыл мектептерінің өкілдерімен 90 сапалы сұхбат (41 жеке және 49 фокус-топ) өткізілді. Сұралғандардың қатарына мұғалімдер, мектеп директорлары, директорлардың орынбасарлары, пәндік үйлестірушілер, 7-11 сынып оқушылары, өңірлік және аудандық білім беру басшылары мен ата-аналар кірді.
Зерттеудің негізгі қорытындылары мұғалімдердің өзекті мәселелерін, олардың ауыл мұғалімдері кәсібінің сапасын арттыруға қатысты көзқарастары мен ұсыныстарын анықтады. Әдетте, сандық және сапалық деректерді жинау процесінде біз ЮНЕСКО-ның сапа шеңберін қолдандық, олар: 1. Контекст / қоршаған орта; 2. Кіріспе деректер; 3. Процестер; 4. Нәтижелері. Бұл зерттеу негізінен ауыл мектептеріндегі мұғалімдердің сапасы мен мәселелеріне бағытталғандықтан, нәтижелер сапалы және сандық мәліметтерден алынған негізгі тақырыптар бойынша ұйымдастырылған.

Бүгінгі таңда Қазақстанда әйелдер және гендерлік зерттеулер қалай дамып жатыр деген сұраққа жауап беру үшін автор академиялық журналдағы мақала сияқты ғылыми жарияланымдардың түрін талдайды. Зерттеу нысаны ретінде Қазақстан авторларының 2015-2022 жылдардағы Қазақстан Республикасының ғылыми журналдарындағы ғылыми мақалалары алынды.
Мақала авторларының саны, мақаладағы дереккөздердің саны, әдебиеттер тізіміндегі ең жаңа дереккөздің шыққан жылы мен мақаланың шыққан жылы арасындағы айырмашылық сияқты көрсеткіштер сандық талдауға ұшырады.
Сонымен қатар, мақалалардың мазмұнымен танысу барысында автор академиялық жазу мәдениеті, авторлардың эрудициясы, жариялау этикасын сақтау, шетелдік және ресейлік дереккөздерге сілтемелер, деректерді талдау сапасы және т. б. сияқты сипаттамаларды зерттеді. Қазіргі экстенсивті даму кезеңіндегі әйелдер мен гендерлік зерттеулердің дамуы, 90-жылдардың аяғы мен 2000-жылдардың басында тез көтеріліп, гүлденгеннен кейін, жалпылама сипаттама береді.

Дәстүрлі қолөнер материалдық емес мәдени мұраның маңызды элементтерінің бірі болып табылады, оның сақталуы мен одан әрі дамуына Орталық Азия аймағының көптеген елдерінде үлкен көңіл бөлінеді. Олардың қазіргі кезеңдегі қарыштап дамуы, ең алдымен, ұлттық мәдени мұраны, туристік саланы және ауылдық жерлерді қолдауға бағытталған ойластырылған мәдени саясатпен байланысты.
Осы мақалада ұсынылған материалдар ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі АР09259862 «Қазіргі Қазақстанның дәстүрлі қолөнерін зерттеу: жағдайы және сақтау жолдарын іздеу» жобасы бойынша Тәжікстан мен Өзбекстанда қолөнерді сақтау және дамыту тәжірибесінің далалық зерттеулеріне негізделген. Қолданыстағы тәжірибені зерттеу үшін қолөнер іс-әрекетінің ең дамыған деңгейімен және қолөнер құбылысын зерттейтін кәсіби ғылыми мекемелердің өкілдігімен ерекшеленетін ең үлкен орындар таңдалды. Бұл Душанбе, Самарқанд, Бұхара және Ташкент қалалары.
Бұл мақала Тәжікстан мен Өзбекстан мысалында Орталық Азия аймағында дәстүрлі қолөнерді сақтау, жаңғырту және дамыту тәжірибесін түсінуге және талдауға арналған. 2022 жылғы маусымда жүргізілген талданған тәжірибені далалық зерттеу бірқатар маңызды аспектілерді, соның ішінде жоғалған дәстүрлі қолөнерді сақтау мен дамытуға және кейбір жағдайларда қайта жаңғыртуға бағытталған шаралар кешенін бөліп көрсетуге мүмкіндік берді. Бұл тәжірибе орасан зор ғана емес, сонымен қатар Қазақстанда дәстүрлі қолөнерді сақтау мен дамытудың ғылыми негізделген практикасын әзірлеу үшін маңызды сәттерді белгілеуге мүмкіндік береді.

Мақалада жоқтаудың өзіндік ерекшелігі мен сарыны жайында терең зерттеледі. Жоқтаудың айтылуы, шығарылуы туралы нақты деректер мен негіздемелер беріледі. Әр жоқтаудың шығу тарихы, орындалу сарыны, мәні мен мазмұны жайында нақты түсініктер жазылады. Өлең түрінде берілетін мұңлы, қайғылы сазбен берілетін ауыз әдебиетінің бұл түрінің өзіндік ерекшелігі жайында тоқталдық. Онда о дүниелік болған адам бойындағы жақсы қасиеттер мен адамгершілік істері жайында нақты мысалдар мен деректер келтіріледі. Жоқтаудың мазмұндылығы мен көркемділігіне үлкен мән берілген. Оны айта білудің де ерекшелігі сипатталған. Құр бақырып жылап, ойбайламай, қайтыс болған адамның ерекше қасиеттері мен адам баласына жасаған жақсылықтары, кейінгі ұрпаққа қалдырған үлгі-өнегесі жайында терең мағыналы сипаттама беріледі. Оның бойындағы басқадан ерекшеленіп тұратын адами жақтарына терең үңіледі. Бұның өзі - аруаққа деген құрмет пен сыйдың нышаны. Қайтыс болған адамның жасына қарамай, оның сол ортаға жасаған игі істері мен еңбектерін халыққа паш ету. Жоқтаудың маңыздылығы о дүнелік болған кісіні мәңгілікке есте қалдыру, оның жасаған еңбектері мен қалдырған іздерін кейінгі ұрпаққа мұра етіп қалдыру мақсатында құрастырылуында.

Зерттеуде британдық "understatement" феноменін анықтамасы нақтыланады. Бұл зерттеудің өзектілігі ерекше тарихи қалыптасқан, жанама, жасырын және кейде түсініксіз қарым-қатынас дәстүріне байланысты басқа мәдениеттердің өкілдері үшін әлі күнге дейін екіойлылық ағылшын сипатын жақсы түсінуге деген ұмтылысқа негізделген. Дұрыс бағаламау бұл түсініксіздікті құруға тікелей қызмет етеді, бұл шетелдіктердің британдықтармен де, британдықтардың өздері де бір-бірімен қарым-қатынасында үлкен қиындықтар туғызады. Зерттеудің негізгі әдістері сипаттамалық және құрылымдық әдістер, компоненттік және анықтамалық талдау болып табылады. Зерттеу нәтижелері дұрыс бағаламау - бұл британдықтардың сөйлеу мінез-құлық дағдылары мен ережелерін қамтитын және коммуникативті процесті реттеуге қатысатын ұлттық ерекше коммуникативті категория екендігін көрсетті. Дұрыс бағаламау белгілі бір құрылымға ие және үйлесімді, дау-дамайсыз қарым-қатынасқа бағытталған коммуникативті мазмұнды білдірудің вербальды және вербальды емес құралдарын қамтиды. Теориялық маңыздылығы Британдық “understatement” феноменін, оның сөйлеу стратегияларын, лингвистикалық және экстралингвистикалық білдіру тәсілдерін нақтылауда анықталады. Практикалық маңыздылығы зерттеу нәтижелерін мәдениетаралық коммуникация, стилистика және жалпы тіл білімі теориясының дәріс курстарында қолдануда көрінеді.

Жас ұрпақта қазіргі заманға керекті сыни ойлауды қалыптастыру ерекше маңызға ие болып тұр. Сыни ойлау төтенше жағдайда жауапты шешімдерді өз бетінше қабылдап, олардың ықтималды салдарын болжау үшін керек. Сыни ойлау әдісі туралы көп айтылады, бірақ Liberal Arts мектебі ұсынған бағдарламаны қазақстандық жоғары оқу орнында іс жүзіне толығымен оффлайн форматта екі жыл бойы енгізілген болатын. Мақалада «Нархоз» университетінде қолданылған «Жазу және ойлау» бағдарламасы туралы, ол бағдарламаның білім алушылардың болашақ құзыреттері мен шығармашылық қасиеттерінің дамуына тигізген әсері туралы айтылған. «Тіл және ойлау» бағдарламасында жазуды оқытудың негізгі компоненті — әртүрлі іс-шараларға тікелей тартатын студенттерге бағытталған инновациялық тәжірибе ретінде қарастырған. Студенттер өздерінің ойларын жазбаша келістіргенде ғана дұрыс жеткізе алады екен. Бұл бағдарламаның негізгі мақсаты білім алушыларда терең оқу, әр түрлі әдістерді қолдана отырып жазба жұмыстарын орындау және сол арқылы ойлау қабілеттерін дамыту. Оқу барысында оқушылар өздері күрделі жағдайды модельдейді, өзара әрекеттеседі, ұсынылған жағдайларда, диалогты міндетті білім сынағы ретінде қабылдамайды, өздерін еркін ұстай бастайды және қателіктерден қорқуды жеңе отырып, өз ойларын еркін жеткізе алады.

Мақалада ертегі студенттерді экологиялық тәрбиелеудің негізгі педагогикалық әдісі болып табылатын театр өнері арқылы жас ұрпақтың экологиялық мәдениетін қалыптастыру мүмкіндігі қарастырылған. Қазіргі уақытта Тюздің дәстүрлі жанрларымен қатар (сиқырлы, әлеуметтік-тұрмыстық ертегілер, балалар мюзиклі және т. б.) балалар драматургиясының ауқымы пластикалық драма, экологиялық театр, балалар қойылымы және т. б. сияқты заманауи сахналық формалардың ТЮЗ репертуарына ену арқылы кеңеюде. Орындаушылық тілдің балалардың эмоционалды қабылдауына барынша бейімделуі (сахналық ойын-сауық және динамика), театр индустриясында озық технологияларды пайдалану және экологиялық апаттың ықтимал қауіптілігі экотеатрдың балалар психологиясының өзгеруіне және басым экологиялық құндылықтарды түсінуге өзектілігін негіздейді. Әлемдік балалар театрының, оның ішінде Қазақстандағы экологиялық қойылымдарының мақсаты балалардың экологиялық дүниетанымын дұрыс қалыптастыру, тірі және жансыз табиғат алдындағы жауапкершілік сезімін, азаматтық парыз бен ұлттық патриотизмді тәрбиелеу болып табылады. Н.Сац атындағы Балалар мен жасөспірімдер театрының «Қар барысының шытырман оқиғалары» спектаклі мысалында театр өнері арқылы балаларды экологиялық ағарту мәселесін зерттеу ҚР Президентінің Жолдауында айтылған мемлекеттің бірқатар эко-педагогикалық міндеттерінің шешілуін анықтауға мүмкіндік берді. Сауалнама барысында алынған зерттеу нәтижелері оқушылардың экологиялық білім беру мәселелері бойынша таратылатын мәселені визуализациялау арқылы дәстүрлі емес көркемдік тәсілдің өзектілігін анықтайды.