Зерттеудің мақсаты - техникалық мамандық студенттерінде кәсіпкерлік ойлауды қалыптастыру проблемасын физика-экономикалық зерттеулерге пәнаралық интеграцияланған тәсіл негізінде шешу. Зерттеудің нәтижесі - физика мен экономика арасындағы пәнаралық байланыстардың мәнін анықтау, кәсіпкерлік ойлауды қалыптастыруға бағытталған физика мәселелерінің ерекшеліктерін анықтау, физиканы оқытуда кәсіби контексті жүзеге асырудың қажеттілігін көрсету. Мақалада бұл мәселе педагогикалық әдебиеттерді талдау, салыстыру, жүйелеу арқылы зерттелген. Сонымен қатар физиканы оқыту үдерісінде білім алушылардың кәсіпкерлік ойлауын қалыптастыру үшін пәнаралық тәсілді қолдану технологиясы қарастырылған. Экономикада қолданылатын физикалық модельдер келтірілген.

Мақалада оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау аясында оқушылардың жаңа білімді игеру мәселелері анықталды. Критериалды бағалаудың мазмұны мен түрлері зерттеледі. Қалыптастырушы бағалаудың құрылымдық элементтері анықталды: қалдықты, белсенді, нүктелік және модульдік бағалаулар. Жиынтық бағалаудың құрылымдық элементтері сипатталған: аралық және қорытынды. Критериалды бағалау құрылғылары келесі компоненттермен толықтырылды: күтілетін нәтиже, оқушының оқу материалын игеруінің жеке картасы, оқушының оқу жетістіктерін тіркеуге арналған кесте. Бір академиялық кезеңдегі критериалды бағалауды жүзеге асыру картасының моделі, қалыптастырушы бағалауды жүзеге асыру әдістері ұсынылған.

Мақалада әдістемеші, ғалым Қ.П.Жүсіптің еңбектеріне, әдістеме ғылымына қатысты көтерген мәселелерін талдап талқылаймыз. Ғалымның мектепте әдебиетті оқыту мәселелеріне байланысты шыққан еңбектерін талқылап, ал көптеген мақалалары әдістеме ғылымының қыр-сырын үйретуге арналғанын көрсетеміз. Мақалада мектеп бағдарламасында бар көптеген өлеңдерді талдаудың әдістемесі бүге-шүгесіне дейін талданып көрсетілген. Қ.Жүсіп өзінің әдістемелік еңбегінде мағыналы сұрақ қоя отырып талдап, негізгі идеясын ашып, кейіпкерлерінің бейнесін ашуда, шығарманың тілдік ерекшеліктерін талдауда жақсы қолданған. Әдістемеші еңбегіне үңілсек, тек өлең көркемдігіне үңілтіп қоймаған, ондағы білім алушыларға құрастырылған сауалдар әр өлеңнің ерекшеліктеріне байланысты өзгеріп отырған.

Бұл мақала Қазақстан мектептеріндегі ағылшын тілін деңгейлік оқыту шеңберіндегі бағалау жүйесін талдауға арналған. Қазақстанда шет тілдерін оқыту үдерісіне тілдерге арналған CEFR жүйенің енгізілуі оқушылардың жетістігін бағалаудағы парадигманың өзгеруіне әкелді, бұл кезде бағалау мен оқуды ажырамас нәрсе ретінде қарастыру және бағалауды оқушылардың білімін қолдау құралы ретінде қабылдау керек. Бұл зерттеу оқушылардың оқу нәтижелерін бағалау әдістерін таңдаудағы қазақстандық мұғалімдердің басымдықтарын, сондай-ақ осы таңдауға әсер ететін факторларды зерттеу үшін қабылданды. Қазақстандық типтік оқу жоспарларындағы ағылшын тілін меңгерудегі сөйлеу дағдыларының құзыреттілігі CEFR әр жеке деңгейге ұсынған критерийлер мен дескрипторлар негізінде бағаланатындығын ескере отырып, өз тәжірибелерінде ұсынылған бағалаудың жалпы тұжырымдамасын бәрі бірдей қолдана бермейді. Зерттеу көрсеткендей, мұғалімдердің жаңа бағалау жүйесі туралы түсініктері бір сәтте өзгере алмайтындығында және оларды жалғыз өзі жасай алмайтындығында болды, олар тренингтердің сапасында, тәжірибе алмасуда және әдістемелік ұсыныстарда қолдауды қажет етеді.

Мақаланың мақсаты - студенттердің ағылшын тілін меңгеруге мотивациясын жоғарылатудағы тілдік ортаның рөлін анықтау. Зерттеу тақырыбы бойынша теорияның шолуы мен талдауы, қазіргі заманғы студенттің психологиялық портретінің сипаттамасы бойынша сауалнамаларға талдау жасалды. Авторлар ішкі және сыртқы мотивация терминдеріне анықтамалар берді, мотивацияны арттыру және білім беру процесінің жоғары тиімділігін қамтамасыз ету үшін тілдік ортаны құрудың қажетті шарттарын зерттеді. Сауалнаманың талдауы студенттердің университет аудиторияларында тілдік орта құруға деген көзқарастарын көрсетті, ішкі мотивтерге қарағанда сыртқы мотивтердің басым екендігін дәлелдеді. Студенттердің ағылшын тілін үйренуге деген мотивациясын жоғарылату үшін бірқатар ұсыныстар берілді.

Бағалау оқыту мен оқу процесінің ажырамас бөлігі болып табылады. Критериалды бағалау - бұл шет тілін оқытудың ажырамас бөлігі, және де Қазақстанның орта және жоғары білім беру жүйесіндегі өзекті мәселесі. Мақалада критериалды бағалаудың мақсаты, функциялары мен қағидалары, сондай-ақ дәстүрлі бағалау салыстырылған. Осы мақаланың мақсаты - мектепте және университетте шет тілін меңгерудегі ынтаны жоғарылатудың әдісі ретінде критериалды бағалау технологиясын қарастыру және оның шет тілін үйрену процесінде тиімділігін дәлелдеу. Мақалада презентацияны бағалаудың критерийлері қалыптастырушы және жиынтық бағалаудың балама түрі ретінде ұсынылады.

Мақала шетел тілі сабақтарында бейнематериалдарды қолдана отырып, студенттердің коммуникативтік дағдыларын қалыптастыру мәселесіне арналған. Авторлар оқу үрдісінде бейне фрагменттермен жұмыс істеуге жаңа көзқарасты ұсынады. Шетел тілін оқытуда бейнені пайдалану оқытушы мен білім алушылар үшін тіл мен сол елдің мәдениетін меңгеруде кең мүмкіндіктер ашады. Бұл зерттеудің мақсаты - студенттердің коммуникативтік құзыреттілігін қалыптастыруға бағытталған түпнұсқалық бейнематериалдарды пайдалана отырып, жұмыс тәсілдерінің кешенін әзірлеу және сынақтан өткізу. Бұл зерттеу ағылшын тілін A2 деңгейінде меңгерген ЖОО студенттерімен жүргізілді. Оқу - әдістемелік әдебиеттерді және өзіндік тәжірибені талдау аутентті бейнематериалдардың білім беру міндеттерін шешуде үлкен әлеуетке ие екендігін көрсетті.

Мақалада iSpring Suite қолдануға ыңғайлы бағдарламасының түпнұсқалық аудио және видео материалдары негізінде мультимедиялық ресурстарын құрастыруда мүмкіндіктері қарастырылған. Жүйелік талдау әдістерін, зерттеліп отырған мәселеге кешенді көзқарасты ескере отырып, мақалада мұғалімдердің мультимедиялық білім беру өнімдерін дербес әзірлеуге жеткіліксіз дайындығы, педагогикалық- психологиялық, дидактикалық және технологиялық талаптарды ескере отырып, осы ресурстарды жобалау технологиясы саласында олардың цифрлық біліктері мен дағдыларын дамыту қажеттілігі талқыланады. Авторлар мультимедиялық білім беру ресурсын жобалау барысында түпнұсқалық аудио және видео материалдармен жұмыс істеу ерекшеліктерін және осы бағдарламада мультимедиялық білім беру өнімдерін жасау технологиясы қарастырады. ISpring Suite бағдарламаның тиімділігі шынайы аудио және бейне материалдары негізінде студенттерді мультимедиялық білім беру өнімдерін жасауға дайындауға бағытталған педагогикалық экспериментпен расталады. Эксперимент нәтижесінде қорытынды бағалау кезінде студенттер 60% және одан да көп ұпай жинады, бұл қатысушылардың оқыту эвристикалық деңгейіне жеткендігін көрсетеді, бұл білім беру мультимедиялық ресурстарын жобалау кезінде қажетті базалық білім мен дағдыларды қалыптастыруды көздейді. Авторлар студенттердің эвристикалық деңгейге қол жеткізгендігін көрсетеді, бұл олардың шет тілінде өзіндік мультимедиялық ресурстарын құру кезінде олардың өнімді белсенділігін білдіреді.

Шетел тілін үйрену - бұл оқыту ортасы, коммуникативті және кәсіби құзыреттіліктің қалыптасуына әсер ететін факторларды дамыту үшін мұғалімдердің білікті іс-әрекеттерін қажет ететін өте күрделі процесс екендігі баса айтылған. Мақалада болашақ IT мамандарының шетелдік прагматикалық кәсіби коммуникативті құзіреттілігін қалыптастыру мәселесі қарастырылады. Мәселенің берік ғылыми негіздеріне сүйене отырып, проективтік-функционалдық және дискурсивті-проективтік субкомпетенциялардың арақатынасын зерттеу де жүзеге асырылды. Жеке тұлғалық-белсенділік және дискурсивті-құзыреттілік тәсілдері контекстіндегі шет тілін оқытудың мақсатты және мазмұнды аспектілерінің ерекшелігі көрініс табады, сонымен қатар іс-әрекетке және құзыреттілікке негізделген көзқарастар тұжырымдамасына өзгерістер енгізілген. Берілген ғылыми негіздерге сүйене отырып, проблемалар проекциялық-функционалды және дискурсивті-проекциялық субкомпетенциялардың өзара байланысын зерттеуде жүзеге асырылады. Зерттеу моделі IT-технологиялар саласындағы кәсіби метатілдің маңызды деңгейін іске асыруға қойылатын талаптардағы айырмашылықтардың көп өлшемді көрінісін қамтиды. Шет тілін оқыту процесі тек тілдік тапсырмалармен ғана емес, сонымен қатар болашақ кәсіби салада қолданылатын қазіргі заманғы ақпараттық технологиялардың метатілін үйретумен қатар жүруі керек.

Ұсынылған зерттеу XXI ғасырдың алғашқы онжылдықтарының жетекші бағыты ретінде Постмодернизм тұрғысынан жаңа әдебиеттерді, оның жанрларын, бейнелі жүйесін, басқа әдеби бағыттар мен ағымдармен өзара әрекеттесуді зерттеу проблемасын қойды. Әйелдер прозасының феномені оның әлемдік және орыс әдебиетінің классикалық шығармаларымен арақатынасында қарастырылады. Интертекстуалдылық мәселелері бойынша зерттеушілердің ғылыми ізденістері тартылуда. Л. Улицкаяның шығармаларына қатысты әртүрлі көзқарастар салыстырылады, оның шығармашылығы әйелдер прозасын зерттеудегі тараптардың бірін сипаттайды.

Мақаламызда XIX ғасырдың екінші жартысынан ХХ ғасырдың орта кезеңіне дейінгі қазақ мектептерінің ашылуы және қазақ тарихының оқытылу мәселелері тарих ғылымы тұрғысынан зерттеліп отыр. Сонымен қатар қазақ даласында ашылған ауылдық мектеп жұмысының жағдайы, қазақ зиялылары мен ағартушыларының саяси көзқарастары мен ұстанымдары қарастырылған. XIX аяғы XX ғғ. басындағы қазақ ағартушы-зиялыларының Қазақстан тарихының пән ретінде қалыптасуы мен дамуына қосқан үлесіне ерекше мән беріледі. Қазақ жеріндегі қазақ балалаларына арналған ұлттық мектептердің ашылуына қатысты келтірілген мәліметтерге, ағартушы-зиялы қауым өкілдерінің ғылыми еңбектеріне талдау жасалады. Аталған кезеңдегі қоғамдағы әлеуметтік-саяси, экономикалық жағдайға сипаттама беріліп, қазақ ғалымдарының зерттеулерінен мәліметтер келтіріліп, мақала тақырыбы зерделенеді. Мақалада КСРО кезінде тарих пәнінің оқытылуы кеңестік идеология бақылауында болғандықтан Қазақстан тарихы пәнін оқытуда жалпы білім беретін мектептерде көптеген методологиялық қателіктер мен кемшіліктер жіберілгендігі баяндалып, қорытынды тұжырымдар жасалады.

Тұрақты ядролық жарылыс сәулесін атом болашағымен қалай байланыстырамыз? Қазақстан ластанған жерлерден және радиациямен байланысты патологиялар деген суық соғыс азабынан әрі қарай жылжу үшін азат болды. Тазару, шындығын айтқанда, ластануды қалай жоюға болатынын, жай ғана қолма- қол ақша төлеу сияқты көрсете алады. Қала мен сынақ полигоны арасындағы қарым-қатынаста постиндустриалды Курчатов қаласы өзін картадан жаңа бейнеде көрсете алатындығы, ядролық жұмыста, мұрада, ауылда, адамдарда өзіндік қасиет пен ерекшеліктің бір мысалы ретінде конфигурация болып табыла ма? Мақалада казақ жеріндегі өткен ядролық нақты кезеңнің қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша мемлекет әрекетінде, сондай-ақ қазақстандық кәсіпорынның ядролық болашағы кейде айқын шешілмейтін шиеленістің туындайтындығы көрсетілген. Бұл, өз кезегінде, Курчатов қаласының өзінің сынақпен қатынасын қайта жаңғыртуды және алға қарай қадам басу қабілетіне әсерін тигізеді.

Мақалада университеттердің қоғам инновациялық дамуына белсенді қатысқаны үшін студенттердің кәсіпкерлік дағдыларын қалыптастырудағы рөлі туралы айтылады. Жоғары білім беру парадигмасының өзгеруіне байланысты кәсіпкерлік білім берудің оңтайлы моделін іздеу сұрақтары өзекті болып табылады. Жоғары білім берудің жаңа парадигмасы тиісті кәсіпкерлік мәдениетті қалыптастыратын құзыретті кәсіпкерлік экожүйенің болуын болжайды. Дұрыс тұжырымдалған инновация мәдениеті білім экономикасын алға жылжыту мен дамытудың кілті болып табылады. Инновация үштік спиралі эволюциясының мысалында кәсіпкерлік білім беру мен білім деңгейін көтерудің маңыздылығы қарастырылады.

Мақала Франция мен Батыс Еуропа елдеріндегі заманауи репродуктивті медицинаның философиялық, құқықтық және этикалық мәселелеріне арналған. Зерттеу Франция ауруханаларында репродуктивті медициналық көмектің жаңа әдістерін енгізу кезеңіндегі 1980-1990 жж. медициналық жазбаларды талдауға, сондай-ақ 2008-2013 жылдары автор жүргізген емделушілердің сауалнамаларына негізделген. Бедеулік проблемасы ерлерді де, әйелдерді де қиын жағдайға душар етеді, бірақ бұл мәселеде әйелдердің өтемі жоғары. Хирургиялық операциялар әйелдерге жиі жасалады (жасанды жолмен ұрықтандыру). Ата-аналыққа ие үшінші жақтың құқығы туралы мәселе көтеріледі, сонымен қатар шәует және жұмыртқа донорлары және суррогат аналар репродуктивті жүйенің бөлігі болып табылады және баламен қарым-қатынас жасауға құқылы. Автор ЭКҰ-ны жүргізу кезінде әйел-басшылардың жасанды жолмен ұрықтандыру үрдісін 30 жастан кейін, ал жұмыс істейтін әйелдердің төрттен үш бөлігі 30 жасқа дейін бастайтын әлеуметтік теңсіздікті әйелдер осалдығының маңызды факторы ретінде атап өтеді.

Ашықтық ұғымы философиялық және психологиялық шығармаларды талдауға негізделген метатанымдық тұрғыда қарастырылады және оның мағыналық табиғаты эмпирикалық пайымдау арқылы қорытылады. Нормативтік құжаттарды соның ішінде, мемлекеттік міндетті орта білім стандартын және сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарттарды зерделеу негізінде ашықтық демократиялық қоғам құрудың қажетті шарты ретінде пайымдалады. «Ашықтық» ұғымын зерттеудің әдістемелік және теориялық негіздерінің бағыттары мен қағидалары осы ұғымды субъектінің қасиеті, сапасы және қоғаммен өзара әрекеттестік ретінде зерттеу мүмкіндіктерін көрсетеді. Білім беру жүйесіндегі ашықтық қағидаты сыртқы форманы өзгерту құралы, ұйымдастырудың және тексерудің стихиялы факторы ретінде әдіснамалық негіздемесіз қолданылатындығына назар аударылады. Ашықтық қағидатының сана ашықтығына бағытталуы, ішкі мотивтің белсенділігінсіз сыртқы позицияның сананы өзгерту үшін жеткіліксіздігі негізделеді.

Мақалада мемлекеттік қызметшілердің сыни ойлауды түсіну және қолдану дәрежесін анықтауға бағытталған зерттеу сипатталған. Жалпы ересектерді оқыту және сыни тұрғыдан ойлауды дамыту проблемаларына арналған ғылыми әдебиеттерге шолу ұсынылған. Сауалнаманың жеке нәтижелері авторлардың ескертпелерімен бірге графикалық түрде ұсынылған. Нәтижелер негізінде ересектерге арналған білім беру жүйесінде сабақтарды ұйымдастыруға қорытындылар мен ұсыныстар жасалады. Мақаланы дайындауда келесі зерттеу әдістері қолданылды: ғылыми әдебиеттер мен оқулықтарды талдау, ресми интернет-ресурстар, байқау, сауалнамалар, мәліметтерді сандық және сапалық өңдеу әдістері.

Мақалада еліміздегі білім саласында болып жатқан реформалар арқылы болашақ бастауыш сынып педагогтерін инновациялық әрекетке даярлаудың маңыздылығы баяндалған. Бірқатар ғалымдардың ой- тұжырымы арқылы талдау жасалған. Ғылыми-педагогикалық зерттеулердің нәтижелеріне негізделген мәліметтер берілген. Сонымен қатар, қазіргі таңда біздің елімізде білім беру жүйесін жақсарту, болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін инновациялық әрекетке даярлау үшін «Сабақты инновациялық тұрғыдан құрылымдау» пәнін қашықтықтан оқыту тиімділігі қаралды. Қазіргі білім саласында өзекті болып отырған, елімізде енгізіліп жатқан реформалар жоғары адамгершілік, көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру, болашақ мұғалімдердің кәсіби дамуы мен инновациялық әрекетіне даярлау үшін жағдайлар жасауға бағытталған. Сондай-ақ білім беру кеңістігінде оқушылармен жұмыс істеу үшін болашақ бастауыш сынып педагогтерінің дайындық деңгейін зерттеу мақала мазмұнында көрініс табады.

Бұл ғылыми мақалада авторлар зерттеудің бірінші бөлімі нәтижелерін ұсынады, оның идеясы студенттердің өмір сапасын субъективті бағалауды зерттеу болды. Зерттеу үлгісі Павлодар педагогикалық университетінің күндізгі бөлімінде оқитын 1-4- курс студенттерінен құралды (N = 200), олар - өмір сапасын жоғары деп бағалайтын студенттер және олардың өмірін төмен деп бағалаған студенттер екі топқа бөлінді. Өмір сүру сапасын бағалау критерийлері мыналар болды: эмоционалды жағдай, адамның өмірінің әртүрлі салаларына қанағаттану дәрежесі, физикалық және психикалық денсаулық жағдайы, өзін-өзі бағалау және жеке ресурстар, тұтыну тауарларының қол жетімділігі. Жас, оқу курсы, жұмыс табу және тәуелсіз өмірді орнату проблемалары өмір сапасына әсер ететін факторлар емес екендігі анықталды. Студенттер өмірінің жоғары деңгейінің алғышарттары отбасы, жақын достары мен туыстарының болуы, физикалық және психикалық денсаулығы, экономикалық әл-ауқаты, басқалардың субъективті қолдау сезімі болды.

Мақалада болашақ суретші-педагог мамандарды даярлауда композицияны жаңа көркем еңбек бағдарламасына сай оқыту мәселелері қарастырылады. Кіріктірілген жаңа «көркем еңбек» оқу бағдарламасы суретші педагогтерді даярлауда композицияны визуалды өнер; сәндік-қолданбалы өнер; дизайн және технология білім бағыттарында оқытуды және оқу мазмұнының күрделі кешенін, шығармашылық оқу тапсырмаларын, құрылымдық- конструктивтік, сондай-ақ мәндік контекстерін белгілі бір жүйеде талап етеді. Зерттеу нәтижесінде білімгерлердің композициялық шығармашылық қабілеттері мен кәсіби даярлықтарын жан-жақты дамытудың табиғи интерактивті оқыту тәсілдері анықталды. Сондай-ақ, көркем қызметтің үш негізгі конструктивтік, бейнелеу және сәндік түрлерін айқындаудың жүйелеуші принциптері мен тәсілдерінің негізінде білімгерлердің педагогикалық- шығармашылық шеберлігін дамыту әдістері белгіленді. Көркем қызмет түрлері және олардың кірігуінің түрлі тәсілдері мен техникаларын қолдануды қамтамасыз ететін көркем қызметтің үш негізгі түрлерінің композицияны оқытудағы жүйелеуші мүмкіндіктері көрсетілген. Білімгерлердің көркем шығармашылық композициялық қабілеттерін жеке тұлғаның шығармашылық сапасын қалыптастыру үрдісінде мақсатты бағдарлы түрде дамыту негіздері талданған.

Мақалада 1920 жылдары Белорус Мемлекеттік театрында қойылған үш пьеса талданған, осы кезеңде ашылған театр үшін бұл маңызды кезең болды, бірінші көркемдік жетекші Флориан Жданович, екіншісі Евстигней Миронович болды. Ф.Жданович Янка Купаланың «Шашыраған ұя» (1913) пьесасын, Е.Миронович Тишка Гартныйдың «Социалистка» (1924) мен Василий Шашалевичтің «Ымырт» (1927) пьесаларын сахналады. Алғашқы екі шығармада 1917 жылғы революцияға дейінгі жағдай суреттелсе, үшіншісінде төңкерістен кейінгі оқиға баяндалады. Үш пьесаның да басты тақырыбы – белорус деревнясындағы жер үшін күрес. Жер үлесінің көлемі адамның әл-ауқаты мен оның әлеуметтік жағдайын байқатады. Шығармалар авторлары жер мәселесі адамның мінезін өзгертіп, күрделі шешімдерді қабылдауға әсерін тигізетінін көрсетеді. Тіпті адам өлтіруге дейін апарады.