Бұл мақалада биология мамандығының студенттеріне арналған микросателлиттік талдау жұмыстарын жүргізудің әдістемесі берілген. Терең теориялық білім мен практиканы ұштастыра отырып, микросателлиттік талдау әдістерін жүзеге асыруда қолданылатын жабдықтар мен реактивтер және оларды қолданудың әдіс-тәсілдерін игеруге зертханалық сабақтарда жағдай жасау арқылы, оны іске асыру барысында биолог студенттердің ғылыми-зерттеушілік құзыреттілігін дамытуға болады. Биолог мамандарға молекулалық деңгейде заманауи құрал-жабдықтармен эксперименттік жұмыс істеу әдістерін игеру, қолдану, талдау, синтездеу, зерттеу жұмыстарын жүргізу арқылы ел экономикасын жаңғырту мақсатында жаңа өнімдер ұсыну және функционалдық сауаттылықты дамыту факторлары әркімнің алға басуына сөзсіз қажетті алғышарттардың санатында. Сол себепті осы аталған факторларды іске асыру мақсатында микросателлиттік талдау жұмыстарын меңгерудің маңызы зор. Жаңа мазмұн тудыру үшін элементтерді болжау әрі шығармашылықпен біріктіру, өз тәжірибесі негізінде жаңа модель (құрылым) құрастыруға бағытталған білім беру - қазіргі заманғы өзекті тапсырмалардың бірі.

Мақалада педагогикалық жоғары оқу орнында студенттерге биология пәнінен ағылшын тілінде сабақ беру барысында оқытудың «кейс-стади» интербелсенді әдісін қолданудың мүмкіндіктері сөз болған. Сол сияқты мақалада көптілділіктің проблемалары мен жағымды жақтары айтылған. Қазақстанның тілдерді қолдану аясында қостілділік қашан да талассыз сипатты иеленгендігі мәлім. Мақалада кейстерді шешу сатылары келтірілген, бұл әдісті оқыту үдерісінде қолдану тиімділігі негізделген. «Кейс-стади» студент- биологтардың оқуға деген құлшынысты тудыруға бағытталғандығы айтылған, сол сияқты бұл әдістің білімді өздігінен игеруге және кәсіби жұмысқа деген тәжрибе жинауға тигізетін игі әсері сөз болған.

Мақалада мемлекетіміздің территориясындағы топонимикалық мәліметтер қарастырылады. Кейбір географиялық атаулардың шығу тегі, олардың мағынасы бакалавриат пен магистратурада студенттерді түсіну үшін маңызды болып табылады. «География» және «Туризм» мамандықтары бойынша студенттер мен магистранттар танымал географиялық және туристік терминдер мен географиялық атаулардың мағынасын жақсы түсініп, үйлестіре алуы керек. Табиғи және мәдени-тарихи жағдайлар мен факторлар, сондай-ақ аумақтың топонимикалық белгілері арқылы туристік тартымдылықты қалыптастыру үшін қалыптасқан жердің бейнесі туралы түсінік беріледі. Географиялық атаулар бұрыннан қызықты, есте қаларлық және ең бастысы ғылыми негізделген туристік өнімдердің немесе туристік өнімдердің міндетті элементі ретінде танылған. Топонимикалық ақпараттың құндылығы мен тарихи маңызы география ғылымы мен туристік салада белсенді қолдануға негізделген.

Қазіргі уақытта географиялық ғылымның дамуымен байланысты әлемнің географиялық бейнесі ғылыми танымның тікелей пәні ретінде қарастыралыды, сондай-ақ қазіргі заманғы әлемді үлгілеудің негізі болып табылады. Әлемнің географиялық бейнесі - адамның табиғат және қоғам туралы түсінігін және оған қатынасын білдіретін кең ұғым. Бұл мақалада әлемнің географиялық бейнесіндегі екі категория, яғни кеңістік пен уақыт туралы сөз болады. Бүгінгі таңда тарих уақыт туралы ғылым болса, география кеңістік туралы ғылым болып табылады. «Кеңістік» категориясы география ғылымының философиялық тұжырымдамалық негізін құрай отырып, оның географиялық кеңістік туралы мәнін ашады. Барлық географиялық нысандар, құбылыстар мен процестер кеңістікпен байланысты.

Темір топты металдардың және олардың қорытпалары негізінде бетінің тазалығын қамтамасыз ету үшін оларды алдын-ала дайындау химиялық әдістермен жүзеге асырылатындығы көрсетілген. Бұл тәсіл гальванопластты жабынды қолдануды негіздейді, жаңа буын құралдарын жасау кезінде өте маңызды. Тегістеу кезінде кедір - бұдырдың 9,10 - сыныбына қол жеткізіліп бетінің көлемді өңдеуі (босаңсыту) орын алады және материалдың кристалдық құрылымы көрінеді. Жылтырату сатысында беті тегістеледі, кедір- бұдыр түзіледі, тиісінше өңдеу класы 12-13 дейін көтеріледі. Металдардың беттік өңдеуі қолданылған сынапты-пленкалық жабынның сапасымен анықталатын өнімнің соңғы келбетін және функционалдылығын анықтайды. Бұл бүкіл өндіру процесінде маңызды қадам болып саналады. Осылайша, материалдың бетінінің химиялық препараттау әдісі әзірленді, ол екі сатыда жүрді - Тр ерітіндісімен қайнату және Пр ерітіндісінде жылтырату бұл тәсіл әрі қарай біздің зерттеулерімізде материалдар бетін амальгамирлеуді дайындау кезінде ең қолайлы деп қолданылды.

Fe₂SnTi қорытпасы жылуды электр энергиясына айналдыруға арналған арзан және экологиялық таза термоэлектрлік материал ретінде қызығушылық тудырады. Жақында әдебиеттерде көптеген жұмыстар жарық көрді, онда оның электрондық құрылымы тығыздықтың функционалды теориясының әдісімен зерттелді. Алайда, алынған мәліметтердің шашырандылығы кең, псевдогап болғаннан бастап ені шамамен 1 эВ болатын тыйым салынған диапазонды болжауға дейін, осы қосылыстың электрондық қасиеттері туралы нақты қорытынды жасау мүмкін емес. Бұл жұмыста біз Гейслер қорытпасының Fe₂SnTi электронды құрылымын GW0 әдісін қолдана отырып, дәлдікпен есептеулер жүргіздік және оның 0,35 эВ диапазонымен жартылай өткізгіш екенін анықтадық. Металл реакциясы байқалған оптикалық өткізгіштікті өлшеу тәжірибесін түсіндіру үшін әр түрлі ақаулық құрылымдар зерттелді.

Мақалада әртүрлі концентрациядағы уранмен белсендірілген литий фторидінің кристалдарының катодолюминесценциясының кинетикасы зерттелген. Импульсті электрондардың энергиясы 250 кэВ, 10 нс. Таза және құрамында OH бар кристалдарда 425 нм аймақтағы диапазон қозғалады. Құрамында U немесе U және OH коактиваторлары бар кристалдарда люминесценция спектрлері құрылымы мен қарқындылығында айтарлықтай ерекшеленеді. Құрамында U және OH коактиваторлары бар кристалдардың спектрінде люминесценциялық диапазон 490 нм аймақта байқалады. . Барлық кристалдарда негізгі сөну компоненті 40- 70 мкс аралығында болады. Сондықтан литий фторидіне негізделген сцинтилляторды аз қарқынды радиациялық ағындарды тіркеу үшін пайдалануға болады.

Бұл мақалада автор дарынды балалармен, атап айтқанда, пәндік олимпиадаларға қатысуға дайындалатын оқушылармен жұмыс істеудің негізгі принциптерін қарастырады. Қазіргі уақытта пәндік олимпиадаларға бұрынғыға қарағанда азырақ мән беріледі. Алайда, олар білім беру мен адами капиталды дамыту бойынша мемлекеттің ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді мақсаттарына жетуде үлкен рөл атқарады, өйткені олар студенттердің құндылықтар жүйесін, ХХІ ғасыр дағдыларын дамытуға көмектеседі және әлемдік білім беру аренасында Қазақстанды танытады. Сонымен, олимпиадалық қозғалысты олимпиадалық оқушылармен жұмыс жасаудың ең жақсы тәсілдерін көрсететін ғылыми-зерттеу дәлелдерінің негізінде дамыту керек. Физика олимпиадасына студенттерді табысты дайындауға ықпал ететін негізгі факторлар, дағдылар мен қабілеттер қарастырып, олимпиада оқушыларын даярлау жөніндегі отандық және шетелдік ғалымдардың ұсыныстарын ескеріп, «Білім-инновация» мектептеріндегі физика олимпиадаларына оқушыларды дайындаудың 20 жылдық тәжірибесін талдап, авторлар физика олимпиадасына оқушыларды дайындаудың өзіндік әдісін ұсынады. Осы әдіс авторларын жұмыс істейтін білім беру ортасы үшін тиімді болып дәлелденді.

Мақалада болашақ математика мұғалімдерін кәсіби даярлау әдістемесін жетілдіру қарастырылады. Мұндай жетілдіру қажеттілігі мектепте математиканы оқытудың жүйелі жүргізілмеуінен туындайды, ол соңғы жылдары көптеген оқушылар күрделі математикалық есептерді шеше алғанымен, қолданбалы есептерді қарастыруда қиындықтарға тап болуынан көрінеді. Кез келген қолданбалы есептің шешімі математикалық модельдеуге толық негізделген, сондықтан болашақ математика мұғалімдерінің қолданбалы есептерді қою және шеше алуы олардың математикалық модельдеудің әдістерін меңгеру деңгейіне байланысты. Қолданбалы есептерді шешу процесін құрайтын оқу әрекеттеріндегі математикалық модельдеудің ерекше орнын ескере отырып, "қолданбалы есептерді шешу" оқу курсының мазмұнын трансформациялау бойынша ұсыныстар әзірленді. Болашақ математика пәні мұғалімдерінің қолданбалы есептерді қою және шешу біліктілігін қалыптастырудың педагогикалық шарттары және өздерінің кәсіби қызметінде қолданбалы әдістерді қолдануға әзірлігі тұжырымдалған.

Мақалада болашақ мұғалімдерді математикалық дайындаудағы құзыреттілік тәсілінің маңызды аспектілері ашылады. Кәсіби құзыреттілікті жетілдіру басым бағыттарының бірі болып табылатын практикалық дайындық проблемасы өзектілендіріледі. Математика пәні бойынша әдістемелік пәндерді оқыту процесінде оқытудың интерактивті әдістерін қолдану мүмкіндіктері көрсетілді, бұл студенттерге теориялық материалдың мазмұнын түсінуге, аналитикалық және рефлексивтік біліктерді дамытуға мүмкіндік береді. Автор кәсіби қасиеттерді, білімді, шеберлікті және құзыреттілікті дамыту үшін оқу үдерісін ұйымдастыру тәсілдерін ұсынады. Жоғары оқу орнында оқуды аяқтағаннан кейін мектеп математиканы сүйетін, сондай-ақ үнемі өзін- өзі дамыту мен өзін-өзі жетілдіруге ұмтылатын сауатты білікті маманды алуы тиіс деген қорытынды тұжырымдалады.

Мұғалімдер математиканы оқытуда көптеген қиындықтарға тап болған кезде оқушылардың қызығушылығын ояту үшін белсенді оқыту тәсілін қолданғаны жөн. Бұл мақалада жоғары математикада қосарланған интегралдар тақырыптары бойынша белсенді оқыту тәсілін қолдануды қарастырады. Белсенді оқытудың тәсілдерін көрсету бірнеше қолайлы стратегияларды таңдадық. Белсенді оқытудің студенттерге әсерін анықтау мақсатында авторлар Сулейман Демирел атындағы университеттің жаратылыстану факультетінің екі курс студенттеріне арнайы зерттеу жұмысын өткізді. Эксперимент тобының жетістіктерін бақылау тобымен салыстыра отырып, авторлар эксперименттік топ математикалық анализде қос интеграл тақырыбында бақылау тобынан едәуір асады деген қорытындыға келді

Мақалада оқу үрдісінде ғылым мен білімді интеграциялауға бағытталған ұсыныстар берілген. Магистратурадағы білім беру бағдарламаларының мазмұнын анықтауда жоғарғы оқу орындарының академиялық еркіндігі 70 пайызға дейін жеткені белгілі. Элективті курстардың тізімі білім беру процесіне қатысатын нақты бір жоғарғы оқу орнының профессорлық-оқытушылық құрамының ғылыми қызығушылығымен анықталады да, көп жағдайда университеттің ғылыми потенциалын тиімді пайдалана бермейді. Осыған байланысты, құзыретті және бәсекеге қабілетті мамандарды кәсіби даярлауды қамтамасыз етуде ғылыми нәтижелер мен білім беру потенциалының арасындағы тұрақты байланысты қамтамасыз етудің жаңа механизмі қажет. Элективті курстарды құруды реттеу бойынша ұсыныстар «Дискретизация мәселелеріндегі Радон түрлендіруі» тақырыбындағы курстың оқу жоспарымен бекітілген. Бұл бағдарлама магистратура аясында енгізілу үшін ұсынылған. Ғылыми нәтижелер AP05132938 «Дискретизация мәселелеріндегі Радон түрлендіруі» жобасын жүзеге асыру кезінде алынды.

Мақалада негізгі мектепте геометрияны оқыту барысында «вектор» тақырыбын оқытудың әдістері туралы баяндалады. Оқушылардың векторлар тақырыбын меңгерудің тиімділігін жоғарылату үшін, негізгі мектептің геометрия курсында «вектор» тақырыбын енгізуіне тарихи талдау жасап, бұл тақырыпты оқып білудегі оқушыларда кездесетін қиыншылықтарды шешу, негізгі мектептің геометрия курсында векторлар тақырыбын оқытуды қамтамасыз етуге бағытталған ғылыми әдістерін жасау мәселелері қарастырылады. «Вектор» ұғымының қарастырылған әрбір трактісі белгілі бір әдістемелік қасиеттерге ие; мысалы, вектордың векторлық кеңістіктің элементі ретінде түсіндірілуі көзқарастың ортақтығын, басқа терминдердегі интерпретациялардың бірін зерттеу мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

Қазіргі қоғамда әлем халқының 80%-ы латын графикасын қолданады. Заманауи инновациялық технологиялық ойлар, нақты ғылымдар және олардың терминологиясы, негізінен, латын әліпбиінде жасалады, яғни латын алфавитін жоғары технологиялардың әліпбиі деп атауға болады. Елбасы Н.Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласында ұсынған бірқатар нақты жобаларды жүзеге асыру үшін елде ауқымды жұмыс жүргізілуде. Солардың ішінде 2025 жылға қарай қазақ тілін латын әліпбиіне көшіруге қатысты нақты ұсыныстар бар. Осы мақсатта орфографиялық, әдістемелік, терминологиялық, техникалық және ақпараттық қолдаудың жұмыс топтары құрылды. Мақалада жаңа алфавит құрамы мәселелері талқыланып, әлеуметтік сауалнама негізінде қорытындылар ұсынылған.

Қонақжайлық қазақ халқының санасындағы басты моральдік норма ретінде ғасырлар бойы қазақ мәдениетінің қалыптасуына өзіндік үлес қосты. Бұл мақалада қазақтың ұлттық санасындағы «қонақжайлық» концептісінің алатын орны мен мәні талданып жазылды. Ұлттық санада «қонақжайлық» ұғымының алғаш қандай мәнге ие болғаны және қазіргі таңда қандай мәнде қолданылатыны талданды. Сондай-ақ, мақалада ұлттық салт-дәстүрдің фразеологизмдерде көрініс табуы қарастырылды. Яғни, «қонақжайлық» концептісін ашатын бірнеше фразеологизмдер жинақталып, топтастырылды. «Қонақжайлықтың» қазіргі қазақ халқының санасындағы орны мен мағынасы ассоциациялық эксперимент арқылы анықталды.

Мақалада әңгіме жанрының зерттелу тарихы, маңызы және әңгімені оқытудағы мәселелер айқындалады. Әңгімедегі ұлттық құндылықтар қарастырылады. Қазақ әдебиетінде әңгіме жанры зерттеген ғалымдар мен шетелдік ғалымдардың да пікірлері сарапталады. Қазіргі кезде заман талабынай сай әңгімеге қатысты көркем ізденістер, поэтикалық байланыстар, оқыту-талдау мәселелері кеңінен зерттеуді талап етеді. Соған орай мақалада әңгімедегі теориялық ой-пікірлерді жүйелеуге, бұрыннан белгілі деректер мен пікірлерді басқа қырынан тануға, жаңаша бағалауға, жүйелі талқылауға зерттеу жасайды.

Эпикалық жанрлардың қай-қайсысының да басты ерекшелігі – олардың сюжеттілігінде. Эпикалық сюжет – тұтас ұғым. Оның ерекшеліктерін, тарихи өрілу жолын, жекелеген бөлшектерінің алмасу, жаңару принциптерін мотивтер арқылы жан-жақты сипаттауға болады. Бұл орайда мотивтің қызметі бүтіннің бөлшегі болумен шектелмейді. Ол – оқиғаларды белгілі бір тәртіппен қиюластырушы және оқиғаларды ұйымдастырушы қызметін атқарады.

Ілияс Жансүгіровтің жазбаларында фольклордың барлық жанрлары қамтылған. Атап айтсақ, өтірік өлеңдер, айтыстар, мысалдар, толғау, арнау, өлеңдер, батырлыр жыры, жұмбақтар, жаңылтпаштар, мақал – мәтелдер және қазақтың әдет-ғұрып, салт-санасы жөнінде айтылған өлеңдер мен әңгімелер. Мақалада Ілияс Жансүгіров фольклоршылдығының дәстүрлі арналары, қазақ фольклорын жинаушы, жариялаушы, зерттеуші ретіндегі ерекшелігі қарастырылады. Ілияс жазбаларының жанрлық құрамы, ауыз әдебиетінің ұсақ жанрларын жинауы, оның ауыз әдебиетінің прозалық жанры мен эпостық жырлар жайлы пікірлері сараланады. Ілиястың алғашқылардың бірі болып қазақ өтірік өлеңдерін жинауы, жариялауы және зерттеуі де сөз болады. Ілиястың жинақтаған материалдарының қолжазба нұсқаларын оқу, салыстыру, саралау, анықтау, жариялау және зерттеу арқылы фольклорист ғалым екендігі айқындалады.

Мақала архаикалық эпостардағы батырдың қилы оқиғалары туралы сөз қозғалады. Архаикалық жырлардың сюжеттік желісі түрлі оқиғалармен ұштасуын қарастырады. Жырдың негізгі тақырыбы қаһармандықпен үйлену мотивіндегі тотемдік белгілері эпикалық аңыздардың ең ескі сарыны, яғни әлі де зерттеуді қажет ететін ерекше тақырыптардың бірі. Жырдың мазмұны наным-сенімдік, мифтік, тотемдік бегілері жайында кеңінен қозғалады және осы мәселе фольклор бөліміндегі күрделі талдаулар болып келеді. Отандық ғалымдардың зерттеулері мен тақырыптары басқа бағытта болғандықтан, біздің басқа қырынан қарастырылған жұмыс өзектілігін жоя қоймайды. Қазақ эпостарындағы халықтың қалаулы ұлы мен аяулы аруларының өнегелі істерін жас буын, келешек ұрпаққа үлгі етеді.

Кеңес одағына дейінгі кезеңдегі қазақ халқының мәдени мұрасы, ең алдымен, бай ауызша- поэтикалық шығармашылығы, тақырыбы мен мазмұны жағынан алуан түрлі. Қазақ фольклоры сол кездегі қазақ кітабының баспа репертуарының ажырамас бөлігіне айналғаны қисынды еді. Қазақ тілінде жарияланған фольклорлық басылымдардың репертуарында, қазақ фольклорында кеңінен танымал жанрлық турлері ұсынылған: батырлық эпос - 45, лирикалық эпос - 28, айтыс - 29, салт-дәстүр фольклоры - 22, оның ішінде мемориалдық (жерлеу) әндер - 16, үйлену тойлары. әндер - 6, сонымен қатар «терме» бір нұсқасы, нақыл сөздер мен мақал-мәтелдер - 6.

Мақалада университеттің Заманауи әр түрлі пәндеріне лингвомәдени білімнің өзара кірігуі мәселесі қарастырылған. Авторлар жоғары білім беру тәжірибесіне, атап айтқанда, филология факультетінде лингвокультурологиялық бірліктерді оқыту үдерісіне енгізу мәселелері жан-жақты сараланды. Сондай-ақ лингвомәдениеттану ғылыми мәртебесін арттыру жолдарықарастырылды. Авторлар білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында «тіл, мәдениет және жеке тұлға» триадасын қолдану «толассыз тақырыптарды» пайдалана отырып, сабақ өткізу кезінде үлкен мүмкіндіктерге ие екендігін дәлелдейді. Осыған байланысты лингвомәдениеттану академиялық пән ретінде университеттік Заманауи білім беру жүйесінде тиісті орын алуы тиіс.

Лингвистика саласында газет дискурсының, оның ішінде автор тарапынан оқырманды иландыру мақсатында жазылатын мәтіндерін талдауға арналған бұл мақала жаңа заманда сананы жаулаған бұқаралық ақпарат құралдарының бір әдісін қарастырады. Арнайы баспасөз бетінен табылған мақалаларды стилистикалық және когнитивті, дискурсивті тұрғыдан талдай келе ондағы оқырманды иландырар лингвистикалық бірліктердің орны, рөлі мен мәнін ашу қажеттігі туындап отыр. Өзекті мәселе саналатын бұл тақырып қазіргі таңда елімізде журналисттер мен лингвисттер тарапынан кең сұранысқа ие. Нәтижесінде біршама бұрын-соңды байқалмаған ерекшеліктер анықталды.

Бұл мақала шетел тілі мен қолданбалы шетел тілін оқытуда оқыту стратегиялары мен CLIL әдісін қолдану туралы жазылған. Білім алушыларды тілді қалай үйрену мен қалай өз оқуын жоспарлауды, өз көңіл күйі бақылап отырумен қатар арнайы тақырыптардың терминдерін үйрену туралы баяндалған, сонымен қатар оны қолданудың нәтижелері көрсетілген. Бұл оқыту стратегиялары мен CLIL әртүрлі деңгейдегі білім алушыларды оқытуда, өзін-өзі тәрбиелеуге ынталандырады, сонымен қатар оқу үрдісін нәтижелі өтуіне ықпал етеді. CLIL әдісін тіл үйренуде қолдану кәсіби шетел тілін оқытудың алғашқы фундаметі бола алады. Өйткені студент кәсіби арнайы мәтіндермен жұмыс жасай бастайды.

Көршілес жатқан алып держава ҚХР-дың еліміздегі экономикалық ахуалға тигізер әсерін ескере отырып, техникалық мамандықтарда оқитын студенттердің қытай тілін үйренуі, сол арқылы шеттілдік кәсіби құзыреттіліктерін арттыруы - олардың заман талабының сұраныстарына сай маман болуларына септігін тигізетін факторлардың бірі. Қытай тілін техникалық мамандықтар студенттерінің жағдайында үйрету барысында оның фонетикалық жүйесіне, дыбысталуына, иероглифтік жазу ерекшеліктеріне, грамматикалық құрылысына мән беру әдісі қарастырылады. Қытай тіліндегі буындардың құрылу жолдары, екпін түсірудің тәсілдері, қытай тіліндегі тондар, қытай иероглифінің құрылымы, қытай тілі грамматикасының ерекшеліктері, сөйлемдегі сөз тіркесінің, сөздердің орын тәртібі мен құрылымдық ерекшеліктерін үйрету тәсілі баяндалады. Осылайша, аталмыш мақала өнімді нәтижеге жету мақсатында техникалық мамандықтар студенттеріне қытай тілін үйретудің тиімді тәсілдерін анықтауға бағытталған.

Мақала әйелдердің күнделікті өмірін зерттеуге арналған қазақстандық тарихи ғылыми әдебиетті зерделеуге арналған. Авторлар күнделікті өмір мәселелері бойынша шетелдік және отандық зерттеулерге тарихнамалық талдау жасайды. Ресей мен Қазақстан ғылымында әйелдердің күнделікті өмірінің және әйелдер тарихының зерттелу дәрежесінің әртүрлілігіне назар аударылады. "Әйелдер" тарихы мен күнделікті өмір тарихы бойынша қазақстандық зерттеулерді талдай отырып, авторлар күнделікті өмір мәселесінің көптеген аспектілері, әйелдердің күнделікті өмірінің негізгі объектілері және пәндері әлі зерттелмеген деген қорытындыға келеді.

Бұл мақалада мұрағаттық, соның ішінде құпиялы құжаттар дерек ретінде пайдаланып, Қазақстанда арнайы қоныстанушыларға арналған санитарлық және медициналық қызметтерді ұйымдастыру мәселесі қарастырылады. 1940-шы жылдардың басында арнайы қоныстанушыларға медициналық көмек көрсетілмеді. Арнайы қоныстанушылар арасында медициналық мекемелер мен қызметкерлер жеткіліксіздігі мен ең қажетті дәрі-дәрмектер болмауы және т.б. тұрмыстық жағдайлардың қалыпты болмауы, нашар тамақтану, адамгершілікке жатпайтын еңбек жағдайлары, уақтылы және жеткіліксіз медициналық қызмет көрсету эпидемиялық аурулар негізгі себептері келтіріледі.

Мақалада полимәдениеттіліктің негізгі аспектілері, ұғымдық аппараты жөнінде жазылған. «Білім берудегі полимәдениеттілік» ұғымының генезисін зерттеу келесі ұғымдық ретпен талданған: «полимәдениеттілік» ‒ «білім берудегі полимәдениеттілік». «Полимәдениеттілік» және «мультимәдениеттілік» ұғымдарына талдау жасалып, екі терминнің ұқсастықтары мен айырмашылықтары қарастырылған. Сонымен қатар екеуіне ортақ «толеранттылық» құрамасының мәні анықталған. Қазіргі қоғамда полимәдениетті білім берудің маңыздылығы туралы ой қозғалған. 

Мақалада болашақ бастауыш сынып мұғалімінің кәсіби дайындығының нәтижесі мен мақсаты, оның кәсіби дайындығы кәсіби құзыреттіліктің қалыптасуы мен оны қалыптастырудың бастапқы кезеңі ретінде қарастырылады. Кәсіби-педагогикалық құзыреттілік қоғамның сұраныстарын ескере отырып, білім беру мақсаттарына қол жеткізуге бағытталған кәсіби міндеттерді шешу үшін қажетті құзыреттіліктер тұрғысынан сипатталады. Қазіргі жағдайда білім беруді ақпараттандырудың педагогикалық міндеттерін шешуге дайын кәсіби-мұғалімнің мақсатты дайындығын жүзеге асыруда өзекті міндеттердің арасында сандық білім беру ресурстарын тиімді пайдалану, іріктеу және талдау, сондай-ақ жеке сандық білім беру ресурстарын құру міндеттері бөлініп, негізделген. СБР пайдалану саласындағы маман ретінде бастауыш сынып мұғалімінің кәсіби құзыреттілігі - бастауыш сынып мұғалімінің кәсіби міндеттерін шешудегі бастапқы, негізгі және арнайы құзыреттіліктерінің тұтас жиынтығы болып табылады. Сандық білім беру ресурстарын пайдалану саласындағы маман ретінде бастауыш сынып мұғалімінің кәсіби құзыреттілігінің сипаттамасы берілген. Бастауыш сынып мұғалімі педагогикалық технологиялар, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласындағы білімі мен білігі негізіндегі арнайы құзыреттіліктер ашылып көрсетілген.

Мақалада, кіріктірілген оқыту санаты ретіндегі, педагогикалық интеграцияны зерделеуге арналған, көкейкесті мәселе қаралады. Жалпы философиялық санатқа негізделген, интеграцияның шығу түсінігін қарап, кіріктірілген оқытудың феноменін табу – осы мақаланың мақсаты болып табылады. Мақаланы жазу барысында, жүйелік көзқарас ережелері, философ, психолог және педагогтардың, оқытудағыілімдері мен тәжірибелерге арналған, ғылыми жарияланымдарын салыстармалы талдау әдістері пайдаланылды. Ғылыми - педагогикалық әдебиеттегі, «интеграция» ұғымын, оныңмәнін түсіндіру көзқарасынан, баяндау зерделенді. Интеграцияның пайда болу тарихи аспектісі талданды. Интеграция үрдесін сипаттайтын, ерекшеліктері анықталды. Ғылыми зерттеулерді талдау негізінде анықталған, оқытудағы «интеграция» ұғымының мазмұны ашылды. Оқытудағы интеграция артықшылықтары және оқыту мен оқушыларды тәрбиелеу үрдесіне оңәсері мақалада сипатталды.

Берілген мақалада білім беру мазмұнындағы маңызды компонент болып табылатын – бағалаудың тарихы сипатталған. Қазақстан Республикасындағы білім беру мазмұнының жаңаруы бағалау жүйесіндегі түбегейлі өзгерістермен тікелей байланысты болғандықтан, бұл мәселе өзекті мәселелердің қатарына еніп отыр. Авторлар «баға» және «бағалау» ұғымдарының анықтамаларына талдау жасай келе, түрлі зерттеушілердің пікірлеріне жүгінеді. Критериалды бағалауды енгізу алғышарттарын талдау мақсатында дәстүрлі бағалау жүйесінің артықшылықтары мен кемшіліктерін қарастырады. Мақала барысында бесұпайлық бағалау жүйесінің кемшіліктері сараланып, әрқайсысына жеке сараптама жасалады. Зерттеудің қорытындысы ретінде түрлі зерттеушілердің бағалау жүйесін модернизациялауға байланысты пікірлері келтіріліп, түйін ретінде критериалды бағалау моделін енгізудің қажеттілігін растайды. 

Мақала заманауи шеттілдік білім беруде мұғалім мамандарын даярлауда, бастауыш мектепте шетел тілі мұғалімінің кәсіби компетенцияларын қалыптастыру мәселелеріне арналған.

Мақаланың пәндік және процессуалдық мазмұны қоғам және еңбек нарығының заманауи жағдайларда өзгеретін қажеттіліктеріне байланысты, кәсіби білім берудің компетентті моделіне негізделеді. Зерттеу жұмысы қазіргі компетентті тәсілге тән ерекшеліктерді анықтауға бағытталған. Сонымен қатар мақалада «компетенттілік» және «компетенция» ұғымдары анықталады. Компетенцияларды қалыптастырудың мақсаттары, міндеттері қарастырылып, студенттерде қалыптастырудың ұйымдастырушылық талаптары сипатталып, жетекші компетенциялар мазмұны және оның функциялары мен құрылымдық ерекшеліктері ашылады. Мақала аясында С.С.Құнанбаеваның «ЖОО бітіруші түлектің кәсіби даярлығы» («профессиональная готовность выпускника вуза») атты компетентті моделіне сүйене отырып, табысты шеттілдік білім беруде қажетті шетел тілі мұғалімдерінің (жетекші, пәндік және арнайы) кәсіби компетенциялары қарастырылады. 

Бұл мақалада мұғалімнің қызметіндегі бағалау компоненті туралы түсінік берілген. Бағалау - бұл педагогикалық іс-әрекет құрылымының негізгі элементтерінің бірі. Бағалау қызметі педагогикалық қабілеттер, педагогикалық шеберлік, тәжірибе, кәсібилік ұғымдарымен тығыз байланысты. Бастауыш сынып оқушыларының оқу жетістіктерін мұғалімнің бағалауының өзіндік ерекшеліктері мен ерекшеліктері бар. Бұл
ерекшеліктер бастауыш сынып оқушыларының педагогикалық бағалауды қабылдауға ең осал және сезімтал екендігінде. Бастауыш сынып оқушысының жеке тұлғалық дамуы көбінесе мұғалімнің бағалау қызметіне байланысты.

Мaқaлaдa eлiмiздe бoлып жaтқaн бiлiм peфopмaлapының мaңызы, oлapды жүзeгe aсыpу жoлдapы бaяндaлaды. Жаңартылған білім мазмұнының ерекшелігі сипатталады. Бiлiм aлушылapдың бoйындa функциoнaлды сaуaттылық дaғдылapын қaлыптaстыpу үшiн әpтүpлi иннoвaциялық – пeдaгoгикaлық тeхнoлoгиялapды қoлдaнудың epeкшeлiктepi көpсeтiлeдi. Жаңартылған білім мазмұны жағдайында қолданылатын иннoвaциялық - пeдaгoгикaлық технологиялар мен стратегиялардың түрлері айтылады. Сонымен қатар, Қазақстандық және шетелдік ғалымдардың пікірлері талданады. Мақалада жаңартылған білім мазмұны жағдайындағы мұғалімнің белсенді әрекетінің маңыздылығы көрсетіледі.

Мақалада бастауыш сынып оқушыларының тілін дамыту және орыс тілі сабақтарында пәнаралық байланыстарды қолдану барысында тілдік тұлға мәселелері қарастырылады. Бастауыш мектепте пәнаралық байланысты жүзеге асыру бастауыш сынып оқушысының сөйлеу өрісін кеңейтуге мүмкіндік береді. Бастауыш сынып оқушысының сөйлеу әрекетін қалыптастыру мектепте тілді оқытудың негізгі мақсаты болып табылады. Сөйлеу іс-әрекет ретінде екі аспектіде қарастырылады: оқу (танымдық) ісәрекет және сөйлеу іс-әрекет, оның барысында оқушылар тілді әр түрлі сөйлеу функцияларында қолданады. Пәнаралық материалда коммуникативті-когнитивті жаттығулардың әзірленген және ұсынылған жүйесі оқушының сөйлеу қызметін тиімді қалыптастыруға мүмкіндік береді.

Мақаланың мақсаты лидер ұғымына анықтама бере отырып, оның тәрбиеші тұлғасындағы алатын орны туралы ақпарат беру, отандық және шетелдік ғалымдардың еңбектеріндегі лидер мәселесінің зерттелу жағдайымен таныстыру және тәрбиешінің өзін-өзі дамытуының лидер болуға ықпалын ашып көрсету. Лидердің қалыптасуы туралы сөз қозғай отырып, лидер мәселесін зерттеуші ғалымдардың пікірлерінің негізінде лидер болып қалыптасу ол тұлғаның өз-өзімен жұмыс жасауы деген тұжырымдаманы алға шығарады. Сонымен бірге автор өзін-өзі дамытудың кері кетуіне жол беретін яғни өзін-өзі дамытуға кедергі келтіретін факторлар туралы жазған. Өзін-өзі дамытудың жеке бағдарламасын құрастырудың үлгісін көрсетеді. Сонымен бірге психолог-педагогтың ішкі әлемін үйлесімді болуына бағытталған ойындар мен жаттығулар жүйесін жазған. Мақала соңында автор адам жетекшілік жасай бастағанда оның кейбір жекебқабілеттері емес, тұтастай тұлғасының сапаларының маңыздылығы үлкен деген қорытынды жасаған. 

Мақалада инклюзия жағдайында ерекше білім беру қажеттілігі бар балаларды оқытуда пәнаралық жұмыстың маңыздылығы мен қажеттілігі қарастырылады. Пәнаралық байланыстар тәрбиелеу мен оқытуға кешенді көзқарасты көрсетеді. Мақалада білім беру үдерісіндегі пәнаралық байланыстарды түсінудің түрлі тәсілдері талданады. Пәнаралық байланыстар білім беру мазмұнының басты элементтерін бөліп көрсетуге мүмкіндік береді, сондай-ақ оқу пәндері арасындағы өзара байланысты қамтамасыз етеді. Авторлар болашақ мұғалім-логопед болуы тиіс жалпы ғылыми және жалпы кәсіби құзыреттер арасындағы тығыз байланыс қажеттілігін көрсетті.

Мақалада тарихи жады мен патриотизмнің өзара байланысы қарастырылған. Сонымен бірге, авторлар қоғамның бірігуіндегі тарихи жадының орны және білім беру арқылы патриотизмдіқалыптастырудағы тарихи жадының маңыздылығы мәселесін көтереді. Мақалада әлеуметтік-гуманитарлық пәндер негізінде берілетін жады педагогикасындағы педагогикалық ұстанымдар атап өтіледі. Тиісті мақсатқа жету барысында патриотизм көзі ретінде тарихи жадының орны қарастырылған. Авторлар мақала аясында аталмыш мәселенің толыққанды шешілгендігін көрсетуге ұмтылмайды.

Аталған мақалада болашақ дене шынықтыру және спорт маманының акмеологиялық әлеуетін дамытудың педагогикалық аспектілері туралы проблемелар қарастырылады. Болашақ мамандардың бойында ұйымдастырушылық қызметі, өз бетінше шешім қабылдауға дағдыландыру, берілген тапсырмаларды жауапкершілікпен орындау, ұжымда адамгершілік, психологиялық ахуалды ұстап тұру қабілеттерін қалыптастыру ең маңызды міндеттердің бірі болып табылады. Қазіргі адам дамуының элементі болып табылатын дене мәдениеті білімінің маңыздылығымен анықталатын, оның оқу-тәрбие үрдісіндегі үлесін, онымен қоса, қалыптаса бастаған білім беру философиясының шеңберіндегі дене шынықтырусауықтыру жұмыстарының жаңа мақсаттарын және оны меңгеуде қалыптасқан жүйенің маңызын ескере отырып, болашақ мамандарды даярлауды жеке мәселе ретінде тек практикалық қана емес, теориялық тұрғыдан да дайындығы жоғары болуы керек. Адамның дене және ой-сана қабілетінің дамуы, олардың өнегелік пен әсемдік қасиеттерінің сапасын, мәдени-тарихтың даму негізін және мазмұнын құрайды. Сондықтан, қоғамның материалдық және рухани мәдениеті, мәдениеттің ажырамас, міндетті құрамдас бір бөлігі болып табылады. Мақалада болашақ дене шынықтыру және спорт мамандарының акмеологиялық әлеуетін дамыту туралы зерттеулерге талдау жасалады.

Бұл мақалада авторлар «Әлеуметтік жұмыс» мамандығының бакалаврлары арасындағы қақтығыс құзіреттілікті қалыптастыру мәселесін зерттейді. Авторлар қақтығыс білімнің, дағдылардың конфликогендік ортада оңтайлы қолданылуына ықпал ететін, мотивациялық-жеке, ақпараттық, мінез құлық, рефлексиялық компоненттерде көрінетін және эксперименталды түрде сыналған кәсіби құзіреттіліктің құрамдас бөлігі ретінде студенттер арасындағы конфликттік құзіреттіліктің мәнін анықтады. Бұл мәселені шешу үшін жүйелік талдау әдістері қолданылды. Мақалада отандық ғылым өкілдерінің және шет елдердің әлеуметтік қызметкерлерді кәсіби қызметке дайындау барысындағы мәселелерін зерттеу және талдау жинақталған. 

Бұл мақалада сотталғандарды қайта әлеуметтендірудің әлеуметтік-педагогикалық аспектілері қарастырылады. «Қайта әлеуметтендіру» ұғымының педагогикалық талдауы жүргізілінген. Сотталғандарды әлеуметтік-педагогикалық қайта әлеуметтендірудің тұжырымдары, тәсілдері мен модельдері қарастырылады. Бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған және пробация қызметінде есепте тұрған азаматтарды әлеуметтік оңалтуына арналған кешенді стратегиясының әлеуметтік-педагогикалық негізі қамтылған. Сотталғандарды қайта әлеуметтендіру бойынша Қазақстанның тәжірибесі талданды.

Мақалада жоғары білім беру жүйесін реформалау, болашақ әлеуметтік педагогтың кәсіби имиджін қалыптастыру проблемасына байланысты қазіргі заманғы білім беру – педагогикалық технологиялар саласындағы соңғы зерттеулердің нәтижелері оны дайындау процесінде кәсіби қызметтің табыстылығы мен нәтижелілігін қамтамасыз ететін әлеуметтік мінез-құлықтың белгілі бір стилін жасау қажеттігі қарастырылды. Сонымен қатар, болашақ әлеуметтік педагогтердің тұлғалық, құзыреттілік, коммуникативтік, мінез-құлықтық және визуалды компоненттеріне сәйкес келетін кәсіби имидждің қалыптасуының критерийлері, көрсеткіштері мен деңгейлері анықталып "Болашақ әлеуметтік педагогтың кәсіби имиджі" ұғымы нақтыланды.

Көрнекті неміс драматургы, режиссер және сахна теоретигі Б.Брехттің «эпикалық театр» тәсілі қазақ театртану ғылымында түбегейлі зерттелмеген тың тақырып қатарында. Соңғы жылдардағы қазақстандық театр үдерісінде озық ойлы режиссерлердің сахналық ізденістерінде «эпикалық театр» тәсіліне деген қызығушлықтың артып отырғандығы байқалады. Осыған орай, мақалада «эпикалық театр» тәсілінің негізгі ұстанымы болып табылатын «оқшаулану әдісіне» театртанушылық тұрғыда түсінік бере отырып, оның бүгінгі театр үдерісіндегі қолданыс орны мен аясын бағалауға талпыныс жасалады. Отандық сахна тарихында елеулі оқиғаға айналған Т.Жүженоглының «Көшкін» және М.Әуезовтің «Қарагөз» спектакльдеріне берілген талдау негізінде актерлік шеберлік пен режиссерлік интерпретациялардың көркемдік деңгейі сараланады. Б.Брехттің аталмыш тәсілін қолдану барысында отандық театрлардың тың көркемдік идеяны жеткізуге мүмкіндік алып отырғандығына көз жеткіздік. 

Бұл мақалада кинооператор Марк Берковичтің жұмысы талқыланды. Мақала авторлары таңдайтын ойын – шығармашылық фильмдерінің салыстырмалы әдісі бойынша талданады. Бұл әдіс, олардың пікірінше, шығармаларды тек тарихи тұрғыдан ғана емес, эстетикалық жағынан да объективті қарауға жарамды. Бұл зерттеу Берковичтің жасаған фильмдерінің көрнекі компоненттерін қарастырады. Елдің ұлттық сипаты мен сұлулығын айрықша атап көрсете отырып, шығармалардың авторларының қабілеттілігін ерекше атап өтті. Мақалада осы оператордың қазақ киносының қазынасына қосқан үлесі туралы қорытынды жасалды.

20.03.2019 мен 30.03.2019 күндер аралығында “Survey Monkey” сайтын пайдаланып, “Қазақстандағы фотография” тақырыбында әлеуметтік сауалнама өткіздім. Сауалнамаға фотография саласы мамандарымен қатар, басқа да қызметтегі 134 респондент қатысты. Бұл осы тақырып бойынша сауалнаманы объективті бағалауға мүмкіндік берді. Сауалнама тапсырманы анықтауға арналған 10 cұрақтан тұрады. Сұрақтар қоғамдағы және халықтың күнделікті өміріндегі фотографтардың маңыздылығын айқындайды. Біздің мақсатымыз - Қазақстандағы кәсіби фотосуреттің деңгейін анықтау болған. Фотографияның дамуына қандай шаралар жасалып жатыр. Фотография өнері жайлы респонденттердің ойлары.